Διάθεση μετοχών στα μέλη του ΔΣ και στο προσωπικό ΑΕ

Όπως ήδη αναφέρθηκε στους σχετικούς κωδικούς 301-302, η ωφέλεια που αποκτούν οι δικαιούχοι κατά την άσκηση δικαιώματος προαίρεσης απόκτησης μετοχών ανώνυμης εταιρείας με βάση τις διατάξεις της παρ. 13 του άρθρου 13 του ΚΝ 2190/1920 (ΦΕΚ Α΄ 37), σε τιμή κατώτερη από τη χρηματιστηριακή τιμή κλεισίματος των μετοχών της συγκεκριμένης εταιρείας, θεωρείται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, φορολογούμενο με τις γενικές διατάξεις. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 13 του άρθρου 13 του ΚΝ 2190/1920 , δικαιούχοι μπορεί να είναι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και το προσωπικό της συγκεκριμένης κάθε φορά ανώνυμης εταιρείας, καθώς και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών, κατά την έννοια της παρ. 5 του άρθρου 42ε του ίδιου νόμου. Επίσης, σύμφωνα με τις ίδιες διατάξεις, ως δικαιούχοι μπορεί να ορισθούν και πρόσωπα που παρέχουν στην εταιρεία υπηρεσίες σε σταθερή βάση, όπως είναι τα διευθυντικά στελέχη.

Σημειώνεται, ότι με τις διατάξεις που ίσχυαν παλαιότερα, είχε γίνει δεκτό, ότι κατά το χρόνο άσκησης του δικαιώματος τα εν λόγω πρόσωπα δεν αποκτούν εισόδημα, κατά την πώληση των νέων μετοχών που λαμβάνουν μέσω πραγματικής αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου. Με τις ισχύουσες διατάξεις ορίζεται πλέον ρητά, ότι κατά το χρόνο που ασκείται το υπόψη δικαίωμα, προκύπτει εισόδημα, το οποίο χαρακτηρίζεται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.

Χρόνος δε άσκησης του δικαιώματος είναι ο χρόνος καταβολής από τον δικαιούχο του ποσού που απαιτείται, βάσει της απόφασης του νομικού προσώπου για τη χορήγηση των μετοχών. Σημειώνεται, ότι αν παρέχεται η ευχέρεια για καταβολή του ποσού που οφείλεται σε δόσεις, ως χρόνος άσκησης του δικαιώματος λαμβάνεται ο χρόνος καταβολής της πρώτης δόσης. Είναι αυτονόητο ότι αν δεν ασκηθεί το δικαίωμα, παρά την ύπαρξη σχετικής απόφασης, δεν προκύπτει εισόδημα. Περαιτέρω, με τις ίδιες διατάξεις ορίζεται, ότι για τον υπολογισμό της ωφέλειας, αφαιρείται από την χρηματιστηριακή τιμή που είχε η μετοχή κατά το χρόνο χορήγησης του δικαιώματος, η τιμή διάθεσης αυτού στον δικαιούχο σύμφωνα με το πρόγραμμα χορήγησης δικαιωμάτων προαίρεσης. Από τη διατύπωση αυτή συνάγεται, ότι οι νέες διατάξεις αφορούν αποκλειστικά μετοχές εισηγμένες στο ΧΑ και περαιτέρω, χρόνος «χορήγησης του δικαιώματος» είναι ο χρόνος λήψης της σχετικής απόφασης από τη γενική συνέλευση (Πολ. 1180/31 .12.2008).

Παράδειγμα Η «ΕΨΙΛΟΝ-ΖΗΤΑ ΑΕ», με απόφαση της γενικής συνέλευσης των μετόχων, της 30.6.2011, προχώρησε στη θέσπιση προγράμματος διάθεσης δικαιωμάτων απόκτησης μετοχών (stock option) στα μέλη του ΔΣ και στο προσωπικό της, με αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Η αντιστοιχία είναι μία μετοχή για κάθε δικαίωμα, και έστω ότι θα χορηγηθούν συνολικά μέχρι 10.000 δικαιώματα για κάθε ένα δικαιούχο με αξία διάθεσης 8€ ανά δικαίωμα/μετοχή. Η τιμή κλεισίματος της μετοχής στο ΧΑ την ημέρα αυτή ήταν 20€. Κάποιος από τους δικαιούχους άσκησε στις 16.7.2011 το δικαίωμα προαίρεσης για το σύνολο των 10.000 μετοχών που εδικαιούτο, καταβάλλοντας το ποσό των 80.000€. Η ωφέλεια που αποκόμισε ο δικαιούχος, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω ανέρχεται σε 120.000€: [(10.000 χ 20€) - (10.000 χ 8€)] = 200.000€ - 80.000€ = 120.000€ Η ωφέλεια αυτή θα φορολογηθεί στο όνομά του, με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικ. έτους 2012, ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, συναθροιζόμενο με τα λοιπά εισοδήματά του. Αν το δικαίωμα ασκηθεί εντός του έτους 2012, η ωφέλεια των 120.000€ θα υπαχθεί σε φορολογία κατά το οικονομικό έτος 2013.

Επειδή στην προκειμένη περίπτωση, η εταιρεία δεν καταβάλλει κανένα ποσό στους δικαιούχους, δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 57 του Ν 2238/1994 σχετικά με την παρακράτηση φόρου. Όμως, η εταιρεία υποχρεούται στις βεβαιώσεις αποδοχών που χορηγεί, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 83 του Ν 2238/1994 , να αναγράφει διακεκριμένα στα υποκείμενα σε φορολογία εισοδήματα και το εισόδημα που απέκτησε ο κάθε εργαζόμενος, διευθυντικό στέλεχός της, από το πρόγραμμα χορήγησης δικαιωμάτων απόκτησης μετοχών (stock options). Επίσης, τα εν λόγω εισοδήματα με τους αντίστοιχους δικαιούχους θα πρέπει να αναγράφονται διακεκριμένα και στη δεύτερη σελίδα της οριστικής δήλωσης Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών, η οποία υποβάλλεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 59 του Ν 2238/1994 , χωρίς τα ποσά αυτά να λαμβάνονται υπόψη για τη συμπλήρωση της πρώτης σελίδας της δήλωσης.

Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή και για το πρόγραμμα διάθεσης μετοχών αλλοδαπής εταιρείας στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και το προσωπικό ημεδαπής συνδεδεμένης ανώνυμης εταιρείας κατά την έννοια των διατάξεων της παρ. 5 του άρθρου 42ε του ΚΝ 2190/1920 (θυγατρικής κ.λπ.) Επίσης, έχουν εφαρμογή και όταν τα stock options χορηγούνται από αλλοδαπή εταιρεία στο προσωπικό ή στελέχη υποκαταστήματός της στην Ελλάδα.

Τέλος, τα δικαιολογητικά που πρέπει να συνυποβάλλονται με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των δικαιούχων, θα περιλαμβάνονται στην απόφαση που εκδίδεται κάθε χρόνο από την Διοίκηση για τα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 17 του Ν 3697/2008 , για τις δηλώσεις οικονομικού έτους 2009 και μετά. Δηλαδή, καταλαμβάνουν τα δικαιώματα προαίρεσης μετοχών που ασκούνται από 1 Ιανουαρίου 2008 και μετά, έστω και αν η σχετική απόφαση του αρμοδίου οργάνου της ανώνυμης εταιρείας έχει ληφθεί και πριν από την ημερομηνία αυτή.

ΠΗΓΉ:  ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ