Για τα ερωτήματά σας προτιμήστε την αποστολή email (simvoulatoras@gmail.com) ή την συμπλήρωση της φόρμας με τον τίτλο «Ρωτήστε μας» που υπάρχει κάτω ακριβώς από τον τίτλο του ιστολογίου. Ελάχιστη αμοιβή 25 ευρώ +Φπα 24%. Ελάχιστη αμοιβή για ραντεβού 50 ευρώ +Φπα 24%.



Πέμπτη 28 Ιουνίου 2012

Πρόσθετες - Ειδικές άδειες των μισθωτών

Του Κ. Σταϊκούρα 

Πρόσθετες - Ειδικές άδειες των μισθωτών
Κωνσταντίνος Σωτ. Σταϊκούρας, τ. Ορκωτός Ελεγκτής - Λογιστής
Ειδικές άδειες με ή χωρίς αποδοχές που δικαιούνται οι μισθωτοί τόσο του ιδιωτικού τομέα όσο και εκείνοι του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ και των ΟΤΑ με σχέση ιδιωτικού δικαίου. Η ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας μετά τους Ν 3655/2008 και 3996/2011 και το Ν 4075/2012 για τη γονική άδεια ανατροφής του παιδιού.


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Α. Εισαγωγή
Β. Ειδικές άδειες
1. ΄Αδεια γάμου
2. ΄Αδεια γέννησης τέκνου
3. ΄Αδεια λόγω θανάτου συγγενούς
4. ΄Αδεια απουσίας για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης του παιδιού
5. ΄Αδεια εκλογών
6. ΄Αδεια για ανεύρεση άλλης εργασίας
7. ΄Αδεια εκπαίδευσης συνδικαλιστικών στελεχών
8. Συνδικαλιστική άδεια
9. ΄Αδεια λόγω AIDS
10. ΄Αδεια γονέα για παιδί με νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση, από νεοπλασματική ασθένεια ή χρήζει μεταμόσχευσης
11. ΄Αδεια για το προσωπικό Δημοσίου - ΝΠΔΔ - ΟΤΑ που εθελοντικά προσφέρει αίμα
12. ΄Αδεια σε μισθωτούς μονογονεϊκών οικογενειών
13. ΄Αδεια για μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση
14. ΄Αδεια με αποδοχές κατά την ημέρα της ονομαστικής εορτής
15. ΄Αδεια τοκετού και λοχείας (ή μητρότητας)
16. ΄Αδεια θηλασμού και φροντίδας του παιδιού
17. Γονική άδεια ανατροφής του παιδιού
18. ΄Αδεια νοσηλείας παιδιού
19. ΄Αδεια για ασθένεια εξαρτώμενων μελών της οικογένειας, των τρίτεκνων και πολύτεκνων
20. ΄Αδεια για συμμετοχή σε εξετάσεις μαθητών - σπουδαστών - φοιτητών
21. ΄Αδεια ανήλικων μαθητών - σπουδαστών αναγνωρισμένων σχολών (Ν 1837/1989 )
22. ΄Αδεια εξετάσεων σε μεταπτυχιακούς φοιτητές
23. ΄Αδεια χωρίς αποδοχές
24. Εκπαιδευτική άδεια για φοίτηση στο ΚΑΝΕΠ - ΓΣΕΕ
25. ΄Αδεια αναπήρων - ατόμων με ειδικές ανάγκες
26. ΄Αδεια σε μέλη των Συμβουλίων Εργαζόμενων
27. ΄Αδειες - διευκολύνσεις σε ανάδοχους γονείς
28. Πρόσθετες άδειες
29. Διευκρινίσεις - Επίλογος
Α. Εισαγωγή
Στο τεύχος 83 του μηνός Ιουνίου αναφερθήκαμε στις διατάξεις που ρυθμίζουν τα θέματα της ετήσιας κανονικής άδειας (αναψυχής) και του επιδόματος αδείας των μισθωτών.
Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούμε σε άλλες διατάξεις που αφορούν ειδικές άδειες με ή χωρίς αποδοχές οι οποίες όμως δεν έχουν καμία σχέση με την ετήσια κανονική άδεια (ΑΝ 539/1945) και ως εκ τούτου δεν είναι επιτρεπτός ο συμψηφισμός των αντίστοιχων ημερών.
Συνεπώς, εάν ο χρόνος που επιβάλλεται να χορηγηθούν οι παρακάτω ειδικές άδειες (όπως γάμου, γέννησης τέκνου κ.λπ.), συμπέσει με την κανονική άδεια τότε αυτή διαπόπτεται, για να ληφθεί η συγκεκριμένη άδεια και η κανονική παρατείνεται ισόχρονα.
Β. Ειδικές άδειες
1) ΄Αδεια γάμου
Σύμφωνα με το άρθρο 10 της από 23.5.2000 ΕΓΣΣΕ, οι μισθωτοί που συνάπτουν γάμο (θρησκευτικό ή πολιτικό) δικαιούνται άδεια μιας πλήρους εβδομάδας με αποδοχές (δηλ. 6 εργάσιμες ημέρες για όσους εργάζονται 6ήμερο και 5 εργάσιμες ημέρες για όσους εργάζονται 5νθήμερο).
Εάν μετά τον πολιτικό γάμο ακολουθήσει και θρησκευτικός δεν δικαιολογείται άλλη άδεια. Σε περίπτωση όμως που ακολουθήσει δεύτερος γάμος με άλλη γυναίκα δικαιολογείται και πάλι άδεια. Εφόσον για όλους τους μισθωτούς η άδεια είναι μία (1) εβδομάδα, αυτοί που απασχολούνται λιγότερες ημέρες την εβδομάδα π.χ. 2, 3, 4 ημέρες (δηλ. με διαλείπουσα απασχόληση) θα απουσιάσουν τις 2 ή 3 ή 4 ημέρες που θα εργάζονταν (δηλ. το διάστημα που αντιστοιχεί στις 6 ή 5 εργάσιμες ημέρες).
Η άδεια αυτή πρέπει να χορηγείται πριν ή μετά το γάμο ή εντός ευλόγου χρόνου από την τέλεσή του. Σχετική και η Γνωμ. αριθ. 203/2008 του ΝΣΚ (ΔΕΝ 2009 σελ. 1453).
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι, το «Σύμφωνο συμβίωσης» (Ν 3719/2008 ) δεν αποτελεί γάμο και ως εκ τούτου δεν υπάρχει και αντίστοιχο δικαίωμα για άδεια γάμου.
Ορισμένες κατηγορίες μισθωτών δικαιούνται περισσότερες ημέρες άδεια γάμου με αποδοχές βάσει των κλαδικών ΣΣΕ. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
α) Οι μισθωτοί των καπνοβιομηχανικών επιχειρήσεων δικαιούνται άδεια οκτώ (8) εργάσιμων ημερών.
β) Οι εργατοτεχνίτες των κλωστοϋφαντουργικών επιχειρήσεων δικαιούνται άδεια εννέα (9) εργάσιμων ημερών.
γ) Το υπαλληλικό προσωπικό των ναυτιλιακών πρακτορείων και ναυτιλιακών επιχειρήσεων δικαιούται άδεια δέκα (10) εργάσιμων ημερών.
δ) Οι ιατρικοί επισκέπτες δικαιούνται άδεια οκτώ (8) εργάσιμων ημερών.
ε) Οι μισθωτοί των φαρμακευτικών επιχειρήσεων δικαιούνται άδεια οκτώ (8) εργάσιμων ημερών.
2) ΄Αδεια γέννησης τέκνου
Σύμφωνα με το άρθρο 10 της από 23.5.2000 ΕΓΣΣΕ ο πατέρας για κάθε παιδί που γεννιέται δικαιούται άδεια δύο (2) εργάσιμων ημερών με αποδοχές. Εάν όμως από κλαδική ΣΣΕ ή ΔΑ προβλέπεται μεγαλύτερος αριθμός ημερών άδειας ισχύει αυτός. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
α) Στους γουνεργάτες χορηγείται άδεια τριών (3) εργάσιμων ημερών.
β) Στους εργαζόμενους στη ΔΕΥΑ Πάτρας χορηγείται άδεια τριών (3) εργάσιμων ημερών.
3) ΄Αδεια λόγω θανάτου συγγενούς
Σε περίπτωση θανάτου συζύγου, τέκνων, γονέων και αδελφών, σύμφωνα με το άρθρο 9 της από 15.4.2002 ΕΓΣΣΕ, χορηγείται άδεια με αποδοχές δύο (2) ημερών. Η άδεια αυτή χορηγείται όχι μόνο στους εξ αίματος αλλά και στους εξ αγχιστείας συγγενείς στην ίδια γραμμή και στον ίδιο βαθμό (άρθρο 8 ερμηνευτικής διάταξης της ΕΓΣΣΕ της 15.7.2010 ΔΕΝ 2010,973). Η άδεια αυτή ως ειδική δεν προσμετράται για τον προσδιορισμό των ημερών (ημερομισθίων ή ωρομισθίων) του άρθρου 658 του ΑΚ. Αντιθέτως οι απουσίες για το θάνατο του παππού ή της γιαγιάς προσμετρώνται για τον προσδιορισμό των ημερών του άρθρου 658 του ΑΚ. Μισθωτός που βρίσκεται σε κανονική άδεια και κατά τη διάρκεια αυτής επέλθει θάνατος άμεσα συγγενούς δεν δικαιούται την άδεια αυτή (δηλ. δεν παρατείνεται η άδεια). Παράταση έχουμε μόνο στην περίπτωση της ασθένειας.
4) ΄Αδεια απουσίας για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης του παιδιού
Η άδεια αυτή καθιερώθηκε με το άρθρο 9 του Ν 1483/ 1984 και μόνο ο ένας από τους δύο εργαζόμενους γονείς μπορεί να απουσιάσει από την εργασία του, με άδεια από τον εργοδότη, μέχρι τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος. Η άδεια αυτή βάσει του άρθρου 20 παρ. 5 του Ν 3896/2010 (ΔΕΝ 2011,52) ισχύει και για τον μερικώς απασχολούμενους. Την άδεια αυτή τη δικαιούνται γονείς που έχουν παιδιά στο νηπιαγωγείο εφόσον η φοίτηση αυτών, βάσει του άρθρου 73 του Ν 3518/2006 (ΔΕΝ 2007,134) είναι υποχρεωτική ή παρακολουθούν μαθήματα στοιχειώδους ή μέσης εκπαίδευσης και έχουν ηλικία μέχρι 16 ετών. Η άδεια αυτή λαμβανόταν συνολικά για όλα τα παιδιά της οικογένειας. Με το άρθρο 4 της από 2.4.2008 ΕΓΣΣΕ (ΔΕΝ 2008,568) η άδεια των τεσσάρων (4) ημερών είναι για κάθε παιδί και η διάρκειά της μπορεί να είναι μέχρι μία ημέρα κάθε φορά ή ώρες στην περίπτωση που η εργασία του γονέα (πατέρα ή μητέρας) είναι σε κοντινή απόσταση.
Στην τελευταία περίπτωση δεν παρέχεται το δικαίωμα στο γονέα, λόγω της κοντινής απόστασης της εργασίας από το σχολείο, για εξάντληση του συνόλου των ωρών που αντιστοιχούν στις τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες.
Από τις διατάξεις του Ν 1483/1984 δεν προκύπτει εάν η άδεια αυτή είναι με αποδοχές ή χωρίς αποδοχές. Βάσει του άρθρου 4 της ΕΓΣΣΕ 2008-2009 (ΔΕΝ 2008,568) η ανωτέρω άδεια είναι με αποδοχές και τη δικαιούνται για κάθε παιδί. Με το άρθρο 6 του ΠΔ 193/1988 που επέκτεινε τις διατάξεις του Ν 1483/1984 και στο Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ και τους ΟΤΑ με σχέση ιδιωτικού δικαίου, προβλέπεται ότι η άδεια αυτή είναι με αποδοχές.
Το Υπουργείο Εργασίας και μετέπειτα Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας με τα έγγραφά του 2470/86, 588/87 και 3501/06 (ΔΕΝ 2009 σελ. 60) παρέχει σχετικές οδηγίες για τη χορήγηση αυτής της άδειας.
Σε ορισμένες ΣΣΕ προβλέπεται μεγαλύτερος αριθμός ημερών άδειας για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης των παιδιών, όπως:
α) Οι ιατρικοί επισκέπτες για τα παιδιά τους μέχρι ηλικίας 18 ετών δικαιούνται άδεια επτά (7) εργάσιμων ημερών με αποδοχές.
β) Οι μισθωτοί των φαρμακευτικών και συναφών επιχειρήσεων δικαιούνται άδεια επτά (7) εργάσιμων ημερών με αποδοχές.
γ) Οι μισθωτοί της ΔΕΥΑ Πάτρας δικαιούνται άδεια τεσσάρων (4) εργάσιμων ημερών με αποδοχές.
5) ΄Αδεια εκλογών
Για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των μισθωτών στις βουλευτικές και δημοτικές εκλογές καθώς και για τις ευρωεκλογές, σύμφωνα με την ισχύουσα εκλογική νομοθεσία, παρέχεται η δυνατότητα χορήγησης, με Υπουργική Απόφαση, ειδικής άδειας με αποδοχές. Με βάση την ΥΑ καθορίζονται οι ημέρες απουσίας των εργαζόμενων τόσο στο Δημόσιο όσο και στον Ιδιωτικό Τομέα. Η απουσία των μισθωτών, συνήθως, αρχίζει από μία (1) έως τρεις (3) εργάσιμες ημέρες αναλόγως της χιλιομετρικής απόστασης όταν μετακινούνται οδικώς οι μισθωτοί ή προκειμένου περί μετακινούμενων σε νησιά, η άδεια είναι ανάλογη με τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης και δεν υπερβαίνει τις τρεις (3) εργάσιμες ημέρες.
Στην ίδια ΥΑ καθορίζονται ημέρες διαφορετικές για τους μισθωτούς που απασχολούνται με το 5νθήμερο σύστημα από εκείνους του 6ήμερου συστήματος απασχόλησης.
Στην άδεια αυτή θέμα γεννάται μόνο για τους απασχολούμενους με 5νθήμερο σε επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας και στα καταστήματα που έχουν κυλιόμενο ρεπό, στις περιπτώσεις που το ρεπό συμπίπτει με ημέρα Σάββατο ή Δευτέρα εάν αυτές προσμετρώνται ή όχι, γιατί οι ημέρες αυτές με βάση την εργατική νομοθεσία είναι εργάσιμες.
Επίσης, θέμα γεννάται εάν το Σάββατο ή η Δευτέρα συμπίπτει με αργία. Σ΄ αυτές τις περιπτώσεις, οι μισθωτοί που εργάζονται την Κυριακή και έχουν ρεπό τόσο το Σάββατο όσο και τη Δευτέρα ή το Σάββατο ρεπό και η Δευτέρα είναι αργία και δικαιούνται άδεια εκλογών δύο (2) εργάσιμων ημερών, αυτές θα είναι η Παρασκευή και η Τρίτη (απόφ. 8203/328/12 Υπ. Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ΔΕΝ 2012, σελ. 630 «... ο αριθμός ημερών άδειας απουσίας... πέραν αυτών που ορίζονται στην προηγούμενο παράγραφο της παρούσας».
6) ΄Αδεια για ανεύρεση άλλης εργασίας
Το άρθρο 677 του ΑΚ που αναφέρεται σε αυτήν την άδεια έχει ως ακολούθως: «Όταν καταγγελθεί η σύμβαση, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να ζητήσει τον αναγκαίο ελεύθερο χρόνο για να βρει άλλη εργασία, εφόσον δεν του μένει διαφορετικά κατάλληλος χρόνος για αυτό το σκοπό». Η διάταξη αυτή αναφέρεται στην καταγγελία της σύμβασης εργασίας μετά από προειδοποίηση και σκοπό έχει να εξυπηρετηθεί ο μισθωτός για να βρει νέα εργασία.
Το δικαίωμα αυτό του μισθωτού και η αντίστοιχη υποχρέωση του εργοδότη δεν είναι ανεξέλεγκτα και ως εκ τούτου αμφότερες οι πλευρές πρέπει να επιδείξουν καλή πίστη και έπειτα από συνεννόηση να προσδιορίσουν τις ώρες και ημέρες για την εξυπηρέτησή τους.
Στο ανωτέρω άρθρο δεν αναφέρεται ρητά εάν ο χρόνος της απουσίας (άδειας) είναι με ή χωρίς αποδοχές. Συνεπώς, εάν ο ελεύθερος χρόνος του μισθωτού είναι αρκετός να ερευνήσει για νέα εργασία, τότε δεν θα απαιτηθεί άδεια απουσίας, ενώ στην περίπτωση που δεν επαρκεί ο ελεύθερος χρόνος και ο μισθωτός με άδεια του εργοδότη απουσιάσει, έχουμε τη γνώμη ότι ο χρόνος αυτός είναι αμειβόμενος.
7) ΄Αδεια εκπαίδευσης συνδικαλιστικών στελεχών
Με το άρθρο 5 της ΕΓΣΣΕ 1988 αρχικά και με το άρθρο 12 της ΕΓΣΣΕ της 9.6.1993 (ΔΕΝ 1993,635) καθιερώνεται άδεια με αποδοχές για την εκπαίδευση των συνδικαλιστικών στελεχών, σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις και εργασίες που απασχολούν τουλάχιστον πενήντα (50) εργαζόμενους, η οποία επεκτείνεται και στα μέλη των Επιτροπών Υγιεινής και Ασφάλειας.
Η άδεια αυτή ονομάζεται πρόσθετη κανονική με αποδοχές και έχει διάρκεια μέχρι 14 συνεχόμενες ημέρες (ημερολογιακές) για κάθε ημερολογιακό έτος, σε αναλογία 1% του απασχολούμενου κατά το χρόνο χορήγησης της άδειας προσωπικού με σκοπό τη συμμετοχή σε προγράμματα εκπαίδευσης ή επιμόρφωσης συνδικαλιστικών στελεχών.
Οι εργαζόμενοι που θα πάρουν την κατά τα ανωτέρω άδεια επιλέγονται από τη ΓΣΕΕ και δεν μπορούν να είναι λιγότεροι από τρεις (3) ή περισσότεροι από δέκαπέντε (15). Επιπροσθέτως, έχουν την υποχρέωση να ειδοποιούν κάθε φορά τον εργοδότη τους για το πότε θα κάνουν χρήση αυτής της άδειας. Σύμφωνα δε με την απόφ. 997/1996 του ΣτΕ (ΔΕΝ 1996,336), απαιτείται αίτηση του συνδικαλιστή για τη χορήγησή της.
8) Συνδικαλιστική άδεια
Οι συνδικαλιστικές άδειες χορηγούνται σύμφωνα με τα άρθρα 17 και 18 του Ν 1264/1982 και του άρθρου 6 του Ν 2224/1994 και διακρίνονται σε άδειες με αποδοχές και σε άδειες χωρίς αποδοχές.
Ο χρόνος απουσίας των συνδικαλιστών για να διευκολυνθούν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. 4 του Ν 1264/1982 , θεωρείται χρόνος πραγματικής υπηρεσίας και δεν συμψηφίζεται με την κανονική άδεια.
΄Αδειες με αποδοχές προβλέπει το άρθρο 6 παρ. 3 του Ν 2224/1994 για:
α) Τα μέλη της Διοίκησης της πιο αντιπροσωπευτικής τριτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης για όσο χρόνο διαρκεί η θητεία τους.
β) Τους Προέδρους των Εργατικών Κέντρων και των Ομοσπονδιών, εφόσον οι υπαγόμενες σε αυτά πρωτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν μέχρι 1500 ψηφίσαντα μέλη, δεκαπέντε (15) ημέρες το μήνα.
γ) Τους Προέδρους των Εργατικών Κέντρων και Ομοσπονδιών, εφόσον οι υπαγόμενες σε αυτά πρωτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν από 1501-10.000 ψηφίσαντα μέλη, για όσο χρόνο διαρκεί η θητεία τους.
δ) Τους Προέδρους και τους Γενικούς Γραμματείς των Εργατικών Κέντρων και των Ομοσπονδιών, εφόσον οι υπαγόμενες σε αυτά οργανώσεις έχουν άνω των 10.000 ψηφισάντων μελών, για όσο χρόνο διαρκεί η θητεία τους.
΄Αδειες χωρίς αποδοχές προβλέπει το άρθρο 17 παρ. 2, 3 και 4 του Ν 1264/1982 για:
α) Τα μέλη του ΔΣ της πιο αντιπροσωπευτικής δευτεροβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης μέχρι εννέα (9) ημέρες το μήνα και μέχρι 15 ημέρες για τον Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο, Γενικό γραμματέα και Ταμία.
β) Τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και το Γενικό Γραμματέα πρωτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης που έχει πάνω από 500 μέλη, μέχρι πέντε (5) ημέρες το μήνα και εάν έχει λιγότερα από 500 μέλη, μέχρι τρεις (3) ημέρες το μήνα.
γ) Τους αντιπροσώπους δευτεροβάθμιων και τριτοβάθμιων οργανώσεων καθ΄ όλη τη διάρκεια συνεδρίων στα οποία συμμετέχουν.
δ) Τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής (ή της Διοίκησης) μη αντιπροσωπευτικών τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων, τριάντα (30) ημέρες κάθε έτος.
Τα παραπάνω πρόσωπα που λαμβάνουν άδεια άνευ αποδοχών ασφαλίζονται υποχρεωτικά με βάση τις αποδοχές που θα έπαιρναν εάν εργάζονταν και υποχρέωση για την ασφάλιση και καταβολή του συνόλου των εισφορών (εργοδότη και μισθωτού) έχουν οι αντίστοιχες συνδικαλιστικές οργανώσεις (άρθρο 17 παρ. 4 του Ν 1264/1982 ).
9) ΄Αδεια λόγω AIDS
Εργαζόμενοι (-ες) με εξαρτημένη σχέση εργασίας που έχουν υπηρεσία μέχρι τέσσερα (4) έτη στον ίδιο εργοδότη, οι οποίοι (-ες) είναι φορείς ή πάσχουν από AIDS και έχουν κριθεί ικανοί προς εργασία, δικαιούνται, από της γνωστοποίησης στον εργοδότη, έως ένα (1) μήνα για κάθε ημερολογιακό έτος επιπλέον άδεια με αποδοχές (άρθρο 11 ΕΓΣΣΕ της 24.5.2004 ΔΕΝ 2004,821).
10) ΄Αδεια γονέα για παιδί με νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση, από νεοπλασματική ασθένεια ή χρήζει μεταμόσχευσης
Βάσει του άρθρου 51 παρ. 1 του Ν 4075/2012 (ΔΕΝ 2012,573) από 11.4.2012 στους φυσικούς ή θετούς γονείς παιδιού ηλικίας ως δέκα οκτώ (18) ετών συμπληρωμένων, το οποίο πάσχει από νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση, από νεοπλασματική ασθένεια ή χρήζει μεταμόσχευσης χορηγείται ειδική γονική άδεια διάρκειας δέκα (10) εργάσιμων ημερών κατ΄ έτος, έπειτα από σχετική αίτησή τους κατά απόλυτη προτεραιότητα.
Η άδεια αυτή είναι με αποδοχές και χορηγείται και στους δύο γονείς, χωρίς άλλη προϋπόθεση, πέραν των σχετικών διευκολύνσεων που παρέχονται από άλλες διατάξεις στους εργαζόμενους γονείς για οικογενειακούς λόγους και αφού εξαντληθούν συναφή δικαιώματα με αποδοχές, πλην της ετήσιας κανονικής άδειας.
Για την ανωτέρω άδεια, σύμφωνα με τα άρθρα 52, 53 και 54 του ανωτέρω νόμου, έχουν εφαρμογή τα αναφερόμενα στις παρ. 17.3, 17.4 και 17.5 της παρακάτω άδειας με α/α 17.
11) ΄Αδεια για το προσωπικό Δημοσίου - ΝΠΔΔ - ΟΤΑ που εθελοντικά προσφέρει αίμα
Στους αιμοδότες υπαλλήλους του Δημοσίου, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ, καθώς και στους εργαζόμενους σε αυτούς τους φορείς υπαλλήλους που συνδέονται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, σύμφωνα με την υπ΄ αριθμ. ΔΙΔΑΔ/Φ53/214/16897/20784/ 16.11.1994 Εγκ. του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως (ΔΕΝ 2005,510), χορηγούνται άδειες με αποδοχές: α) Κατά την ημέρα της αιμοδοσίας, όταν πρόκειται για συγγενή. β) Κατά την ημέρα της αιμοδοσίας και μία (1) επιπλέον ημέρα, όταν ο υπάλληλος προσέρχεται με δική του πρωτοβουλία. γ) Όταν ο υπάλληλος προσέρχεται για αιμοδοσία από οργανωμένη ομαδική αιμοληψία, εκτός της ημέρας της αιμοληψίας, δικαιούται να απουσιάζει και δύο (2) ακόμη ημέρες. δ) Στους απασχολούμενους σε επικίνδυνα επαγγέλματα (π.χ. οδηγοί λεωφορείου, τραίνου, εκσκαφέως κ.λπ.) συνιστάται αποχή από την εργασία για 24 ώρες μετά την αιμοληψία, ενώ για τους πιλότους συνιστάται αποχή για επτά (7) ημέρες μετά την αιμοληψία.
12) ΄Αδεια σε μισθωτούς μονογονεϊκών οικογενειών
Στους εργαζόμενους (-ες) που έχουν χηρέψει και στον άγαμο γονέα που έχουν την επιμέλεια του παιδιού, χορηγείται άδεια με αποδοχές έξι (6) εργάσιμων ημερών το χρόνο, πέραν αυτής που δικαιούνται από άλλες διατάξεις. Γονέας με τρία (3) παιδιά ή περισσότερα δικαιούται άδεια οχτώ (8) εργάσιμων ημερών.
Η άδεια αυτή χορηγείται λόγω αυξημένων αναγκών φροντίδας των παιδιών ηλικίας μέχρι δώδεκα (12) ετών συμπληρωμένων, χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά μετά από συνεννόηση με τον εργοδότη, σύμφωνα με τις ανάγκες του γονέα και δεν πρέπει να συμπίπτει χρονικά με την αρχή ή το τέλος της ετήσιας κανονικής άδειας (άρθρο 7 ΕΓΣΣΕ 2002).
13) ΄Αδεια για μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση
Εργαζόμενοι με εξαρτημένη σχέση εργασίας, που έχουν υπηρεσία μέχρι τεσσάρων (4) ετών στον ίδιο εργοδότη, οι οποίοι πάσχουν από νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση και το οποίο έχει γνωστοποιηθεί στον εργοδότη, δικαιούνται έως είκοσι δύο (22) εργάσιμες ημέρες το χρόνο επιπλέον άδεια με αποδοχές (άρθρο 8 ΕΓΣΣΕ 2002).
14) ΄Αδεια με αποδοχές κατά την ημέρα της ονομαστικής εορτής
Οι επίσημες αργίες που προβλέπονται από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας είναι συγκεκριμένες και περιορισμένες και ως εκ τούτου η ημέρα της ονομαστικής εορτής των μισθωτών είναι εργάσιμη.
Επομένως η ημέρα αυτή ως αργία με αποδοχές στους μισθωτούς μπορεί να είναι μόνο εκείνη που προβλέπεται από ατομική σύμβαση ή από κλαδική ΣΣΕ ή ΔΑ. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
α) Το προσωπικό της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευ- σης - Αποχέτευσης Πάτρας, κατά την ημέρα της ονομαστικής του εορτής δικαιούται μία (1) ημέρα άδεια με αποδοχές (ΔΑ 44/1996).
β) Στους εργαζόμενους στα Γραφεία Ταξιδίων και Τουρισμού όλης της χώρας, χορηγείται άδεια με αποδοχές κατά την ημέρα της ονομαστικής τους εορτής (άρθρο 4 της ΕΚΣΣΕ της 8.5.1996).
15) ΄Αδεια τοκετού και λοχείας (ή μητρότητας)
α) Σύμφωνα με το άρθρο 7 της ΕΓΣΣΕ της 23.5.2000 το οποίο κυρώθηκε με το άρθρο 11 του Ν 2874/2000 , προβλέπεται άδεια στις εγκυμονούσες οχτώ (8) εβδομάδων πριν τον τοκετό και εννέα (9) εβδομάδων μετά τον τοκετό ή συνολική άδεια 119 ημερολογιακών ημερών (7 χ 17).
β) Εάν η μισθωτός γα οποιοδήποτε λόγο δεν κάνει χρήση των οχτώ (8) εβδομάδων πριν τον τοκετό, τότε ο χρόνος αυτός μεταφέρεται μετά τον τοκετό. Στην περίπτωση όμως που ο τοκετός πραγματοποιηθεί μετά την προβλεπόμενη ημερομηνία του θεράποντος ιατρού (δηλ. μετά τις 8 εβδομάδες), τότε η άδεια των εννέα (9) εβδομάδων υποχρεωτικά θα αρχίσει από την επόμενη ημέρα του τοκετού (άρθρο 3 Δ.Σ.Ε. 103/1952).
γ) Εάν κατά την εγκυμοσύνη προκύψουν προβλήματα και η εργαζόμενη υποχρεωθεί να παραμείνει εκτός εργασίας σε διάφορο χρόνο από τις 17 (8+9) εβδομάδες, τότε έχουν εφαρμογή οι διατάξεις περί ορίων βραχείας διάρκειας ασθένειας. Δηλαδή τα όρια βραχείας διάρκειας ασθένειας αρχίζουν πριν, είτε μετά από τις 119 ημέρες.
δ) Εάν το έμβρυο γεννηθεί νεκρό η μητέρα δικαιούται άδεια λοχείας, γιατί σκοπός της άδειας αυτής είναι η αντικατάσταση του οργανισμού της. Εάν όμως ο θάνατος του παιδιού επέλθει μετά τη γέννηση και πριν τελειώσει η άδεια λοχείας τότε αυτή συνεχίζεται (ΑΠ 1362/2009 τμ. Β1 και Γνωμ. 194/2005 της Ολομέλειας του ΝΣΚ ΔΕΝ 2009, σελ. 1254 και 1257).
Πέραν των ανωτέρω (α) ημερών άδειας πρέπει να σημειώσουμε και τα εξής:
• Η συνολική άδεια των 119 ημερών από την εργατική νομοθεσία αντιμετωπίζεται ως άδεια ασθένειας.
• Η εργαζόμενη εκτός από τις αποδοχές που δικαιούται από τον εργοδότη (ως ασθενής), επιδοτείται από το ΙΚΑ για το ανωτέρω διάστημα (119 ημερών) με την προϋπόθεση ότι έχει τα προβλεπόμενα από την ασφαλιστική νομοθεσία ημερομίσθια απασχόλησης (200 μέσα στη 2ετία πριν τον τοκετό). Σχετικά με τα επιδόματα μητρότητας βλέπε και τις Εγκ. ΙΚΑ 1/10.1.2011 και Ατομική Γνωμ. ΝΣΚ 431/10 (ΔΕΝ 2011, σελ. 327).
• Από το ΙΚΑ η εργαζόμενη δικαιούται και εφάπαξ βοήθημα τοκετού ίσο με τριάντα (30) ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη της εκάστοτε ΕΓΣΣΕ το οποίο από 14.2.2012 είναι ευρώ 26,18. Εάν είναι δίδυμα αυτό διπλασιάζεται και τρίδυμα τριπλασιάζεται κ.ο.κ.
• Η εργαζόμενη εάν έχει τις προϋποθέσεις για την επιδότηση από το ΙΚΑ, ο ΟΑΕΔ καταβάλλει σ΄ αυτήν τη διαφορά από το επίδομα μητρότητας (ασθενείας) μέχρι του ποσού του ημερομισθίου που θα έπαιρνε εάν εργαζόταν, με ανώτερο ποσό τον τεκμαρτό μισθό της ανώτατης ασφαλιστικής κλάσης του ΙΚΑ ευρώ 2.432,25 (25 χ 97,29), το οποίο παραμένει το ίδιο από το τέλος του 2008.
Οι ημέρες που η εργαζόμενη επιδοτείται από τον ΟΑΕΔ, σύμφωνα με το άρθρο 12 του Ν 1469/1984 , θεωρούνται ως χρόνος πραγματικής ασφάλισης που έχει διανυθεί στην ασφάλιση ΙΚΑ για τον κλάδο σύνταξης αυτού. Ο ΟΑΕΔ για το ποσό που καταβάλλει στις ασφαλισμένες του ΙΚΑ παρακρατεί ποσοστό 6,67% και αυτός επιβαρύνεται με την εργοδοτική εισφορά 13,33%. Με τη διάταξη της παραγράφου 6 του άρθρου 22 του Ν 3232/2004 (ΔΕΝ 2004,273) παρέχεται πλέον η δυνατότητα στις ασφαλισμένες φορέων Επικουρικής Ασφάλισης (π.χ. ΕΤΕΑΜ) να αναγνωρίσουν με εξαγορά στους φορείς αυτού, κατόπιν αιτήσεώς τους, το χρόνο κυοφορίας και λοχείας τους καταβάλλοντες οι ίδιες (και όχι ο ΟΑΕΔ) το σύνολο των αναλογουσών εισφορών εργοδότη και ασφαλισμένου, εφόσον βέβαια για τον εν λόγω χρόνο έχουν καταβληθεί οι ασφαλιστικές εισφορές στο Φορέα Κύριας Ασφάλισης σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Από τις σχετικές διατάξεις δεν τίθεται προθεσμία για την άσκηση του δικαιώματος της αναγνώρισης, είναι δηλαδή απρόθεσμο. Περισσότερες πληροφορίες στις εγκυκλίους ΙΚΑ (ΕγκΙΚΑ 41/5.4.2004 ΔΕΝ 2004,663 και ΕγκΙΚΑ 57/10.5.2004 ΔΕΝ 2004,836).
16) ΄Αδεια θηλασμού και φροντίδας του παιδιού
Σύμφωνα με το άρθρο 6 της από 15.4.2002 ΕΓΣΣΕ, στη μητέρα παρέχεται δικαίωμα για τριάντα (30) μήνες να προσέρχεται αργότερα ή να αποχωρεί κατά 1 ώρα νωρίτερα από την εργασία της. Η έναρξη του μειωμένου αυτού ωραρίου αρχίζει μετά τη λήξη της άδειας λοχείας. Την άδεια αυτή εναλλακτικά δικαιούται και ο πατέρας εάν προσκομίσει βεβαίωση η μητέρα από τον εργοδότη της ότι δεν θα κάνει χρήση αυτής της άδειας (άρθρο 6 παρ. 2 της από 15.4.2002 ΕΓΣΣΕ). Η άδεια αυτή ισχύει με τους ίδιους όρους και για τους θετούς γονείς για παιδί μέχρι ηλικίας έξι (6) ετών (δηλαδή, όταν το παιδί συμπληρώσει το 6ο έτος της ηλικίας του ή από την ημέρα της υιοθεσίας να περάσουν 6 έτη).
Με συμφωνία του εργοδότη, το ημερήσιο ωράριο των μητέρων μπορεί να ορίζεται μειωμένο κατά δύο (2) ώρες ημερησίως για τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες και επί μία (1) ώρα για έξι (6) επιπλέον μήνες.
Το μειωμένο αυτό ωράριο είναι με αποδοχές γιατί θεωρείται ως χρόνος εργασίας σύμφωνα με τη ΔΣΕ 103/1952 που κυρώθηκε με το άρθρο 5 του Ν 1302/1982 . Το δικαίωμα της μειωμένης απασχόλησης έχει και η άγαμη μητέρα ή και ο πατέρας με την προϋπόθεση ότι έχει προηγηθεί αναγνώριση του τέκνου από αυτόν, όπως και οι μητέρες που απασχολούνται με εκ περιτροπής απασχόληση (δηλ. 2 ή 3 κ.λπ. ημέρες την εβδομάδα) αλλά με πλήρες ωράριο (Εγγρ. 6698/12.5.2011 Υπουρ. Απασχ. και Κοιν. Ασφάλισης, ΔΕΝ 2011,1029). Συνεπώς, για όλους τους μερικώς απασχολούμενους μισθωτούς, με εξαίρεση τους ανωτέρω εκ περιτροπής, δεν έχουν εφαρμογή οι αναφερόμενες διατάξεις περί μειωμένου ωραρίου.
Εάν η εργαζόμενη κατά τη διάρκεια της μειωμένης απασχόλησης (κατά 1 ή 2 ώρες ημερησίως), σύμφωνα με τα ανωτέρω, λύσει τη σύμβαση εργασίας και συνεχίσει να εργάζεται σε άλλο εργοδότη και δεν έχει εξαντλήσει τις ώρες άδειας που δικαιούται, ούτε έχει παρέλθει το προβλεπόμενο χρονικό διάστημα, ο νέος εργοδότης υποχρεούται να συνεχίσει τη χορήγηση της υπόλοιπης άδειας με νέα συμφωνία για εφάπαξ ισόχρονη άδεια ή κατά μία (1) ώρα άδεια την ημέρα για το υπόλοιπο χρονικό διάστημα.
Το ανωτέρω δικαίωμα του μειωμένου ωραρίου το έχει και η γυναίκα η οποία θα εργαστεί για πρώτη φορά μετά από τη γέννηση του παιδιού της, το οποίο αρχίζει μετά τις 9 εβδομάδες από τον τοκετό και μέχρι τη συμπλήρωση 30 μηνών.
16.1 Ο ανωτέρω μειωμένος χρόνος απασχόλησης, έπειτα από συμφωνία εργοδότη και μισθωτού, μπορεί να περιοριστεί χρονικά και να χορηγηθεί εφ΄ άπαξ ή τμηματικά (άρθρο 9 της ΕΓΣΣΕ 24.5.2004). Δηλαδή ολόκληρος ο χρόνος που δικαιούται η μητέρα θα δοθεί με τη μορφή συνεχόμενης άδειας με αποδοχές είτε εφάπαξ είτε σε δόσεις (1, 2, 3 κ.λπ.) όπως θα συμφωνηθεί με τον εργοδότη αλλά εντός της χρονικής περιόδου που ισχύει το μειωμένο ωράριο (δηλ. των 30 μηνών).
Η συνολική (εφάπαξ) αυτή άδεια για τις γυναίκες ή άνδρες που απασχολούνται επί 5νθήμερο ανέρχεται σε 3,5 μήνες και για τους απασχολούμενους επί 6ήμερο σε 4,2 μήνες (ή εργάσιμες ημέρες έτους 312 μείον κανονική άδεια 26 ημέρες και υποχρεωτικές αργίες 6 = 280 ημέρες και 280 χ 2,5 = ώρες 700 : 8 ώρες = ημέρες 87,50 : 25 = 3,5 μήνες και 700 : 6,66 = ημέρες 105 : 25 = 4,2 μήνες).
16.2 Με το άρθρο 7 περίπ. Γ΄ της από 12.4.2006 ΕΓΣΣΕ προβλέπεται άδεια θηλασμού και στην περίπτωση απόκτησης παιδιού με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας. Στην περίπτωση αυτή το μειωμένο ωράριο δικαιούνται η γυναίκα που γέννησε και η αποκτώσα μητέρα.
16.3 Στο άρθρο 142 του Ν 3655/2008 (ΔΕΝ 2008,435) όπως ισχύει μετά τη διευκρίνιση από την παρ. 2 του άρθρου 36 του Ν 3996/2011 (ΔΕΝ 2011,1090 και 1526) προβλέπεται ότι, μόνο η μητέρα που έχει μικτή ασφάλιση στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ και εργάζεται με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, μετά τη λήξη της άδειας λοχείας και της ισόχρονης (δηλ. ολόκληρης) άδειας με αποδοχές που αντιστοιχεί στο συνολικό χρόνο του μειωμένου κατά μία (1) ώρα ημερήσιου ωραρίου απασχόλησης των τριάντα (30) μηνών (δηλ. 3,5 ή 4,2 μήνες, βλ. ανωτέρω παρ. 16.1), δικαιούται και πρόσθετη ειδική άδεια προστασίας μητρότητας έξι (6) μηνών.
Στην περίπτωση όμως, που η μητέρα μετά τη λήξη της άδειας λοχείας δικαιούται και την ετήσια κανονική άδεια, αλλά το χρονικό διάστημα που απομένει μέχρι την 31.12 δεν επαρκεί για να καλύψει τις ημέρες της άδειας, τότε και αυτή προηγείται της 6μηνης ειδικής άδειας.
Σημειώνεται ότι: Ενώ για το μειωμένο ωράριο (των 30 μηνών) προβλέπεται με ορισμένες προϋποθέσεις να κάνει εναλλακτικά χρήση και ο σύζυγος, για την ειδική αυτή άδεια δεν αναγνωρίζεται αντίστοιχο δικαίωμα.
Η ειδική αυτή 6μηνη άδεια είναι με αποδοχές τις οποίες υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη ο ΟΑΕΔ. Οι αποδοχές αυτές είναι ίσες με τον κατώτατο μηνιαίο μισθό που προβλέπει η εκάστοτε ΕΓΣΣΕ ο οποίος από 14.2.2012 είναι ευρώ 586,08 (ή 23,44 χ 25) και όχι με το κατώτατο ημερομίσθιο (26,18 χ 25), καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας (βλ. πιο κάτω 16.5 παραδείγματα).
Εάν η μητέρα δεν κάνει χρήση της ανωτέρω ισόχρονης (ολόκληρης) προς το μειωμένο ωράριο άδειας που προβλέπει η ΕΓΣΣΕ, δικαιούται αμέσως μετά τη λήξη της άδειας λοχείας (ίσως και της κανονικής άδειας) την ανωτέρω ειδική άδεια των έξι (6) μηνών και στη συνέχεια δε και το μειωμένο ωράριο που προβλέπεται από το άρθρο 9 της ΕΓΣΣΕ του 1993. Σε αυτή την περίπτωση το μειωμένο ωράριο περιορίζεται σε 24 μήνες (30 - 6). Σχηματικά τα δικαιώματα της εργαζόμενης μητέρας ασκούνται εναλλακτικά, ως εξής:
Πρώτη εναλλακτική δυνατότητα:
• ΄Αδεια λοχείας.
• Κανονική άδεια (εάν ισχύουν τα ανωτέρω).
• 3,5 ή 4,2 μήνες άδεια με αποδοχές.
• 6 μήνες ειδική άδεια.
Δεύτερη εναλλακτική δυνατότητα:
• ΄Αδεια λοχείας.
• Κανονική άδεια (εάν ισχύουν τα ανωτέρω).
• 6 μήνες ειδική άδεια.
• Μειωμένο ωράριο.
Την ανωτέρω 6μηνη ειδική άδεια, σύμφωνα με το έγγρ. 59576/1147/6.10.08 του Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας (ΔΕΝ 2009 σελ. 1450) δεν τη δικαιούνται οι εργαζόμενες στις τράπεζες γιατί από τη ΣΣΕ ΟΤΟΕ-Τραπεζών η ανωτέρω διευκόλυνση είναι κατά πολύ ευνοϊκότερη και συνολικά αντιστοιχεί σε εννέα (9) μήνες, (2 ώρες την ημέρα για 2 χρόνια και από 1 ώρα την ημέρα για άλλα 2 χρόνια).
16.4 Σε περίπτωση απασχόλησης των γυναικών μέχρι και 4 ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες το μήνα, κατά τη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας (δηλ. των οκτώ εβδομάδων πριν τον τοκετό), το καταβαλλόμενο από τον ΟΑΕΔ ποσό μηνιαίων αποδοχών (ως ανωτέρω) καθορίζεται στο μισό.
16.5 Ο χρόνος της ειδικής 6μηνης άδειας προστασίας της μητρότητας θεωρείται χρόνος πραγματικής υπηρεσίας με όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας. Ασφαλιστικά λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας σε είδος και χρήμα του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης. Οι συνολικά προβλεπόμενες εισφορές 37,65% υπολογίζονται επί του κατά περίπτωση αναφερόμενου παραπάνω ποσού, από το οποίο ο ΟΑΕΔ παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά του ασφαλισμένου 12,22% (ΙΚΑ 9,22% και ΕΤΕΑΜ 3%) και την αποδίδει στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, μαζί με την προβλεπόμενη εισφορά εργοδότη 21,43% (ΙΚΑ 18,43% και ΕΤΕΑΜ 3%) που βαρύνει τον Οργανισμό (άρθρο 36 παρ. 3 Ν 3996/2011 ). Οι γυναίκες κατά το ανωτέρω διάστημα δεν ασφαλίζονται στους κλάδους ασφάλισης ΟΑΕΔ, ΟΕΚ και ΕΕ, αλλά δεν τους παρέχεται και η δυνατότητα ασφάλισης στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, γιατί στην περίπτωση αυτή απαιτείται πραγματική απασχόληση σε εργασίες ή ειδικότητες που αναφέρονται ρητά στα εδάφια Α και Β του Κανονισμού (Εγκ. ΙΚΑ 20/6.3.2009 ΔΕΝ 2009,444).
Στις περιπτώσεις που πραγματοποιείται ασφάλιση, αυτή γίνεται με ΑΠΔ που συντάσσει και υποβάλλει ο ΟΑΕΔ στο ΙΚΑ, μέσω του οποίου η ασφαλισμένη ενημερώνεται με το τριμηνιαίο «Απόκομμα Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης».
16.6. Συμπληρωματικά με όλα τα ανωτέρω σημειώνουμε ότι, με το άρθρο 15 του Ν 1483/1994 όπως ισχύει μετά την αντικατάσταση της παρ. 1 αυτού από την παρ. 1 του άρθρου 3 στον Ν 3996/2011 (ΔΕΝ 2011,1090), οι γυναίκες μετά τον τοκετό προστατεύονται κατά της απόλυσης για 18 μήνες. Η ανωτέρω προστασία δεν παρέχεται μόνο στις γυναίκες που είναι έγκυες ή λεχώνες αλλά και σ΄ εκείνες που θα προσληφθούν από άλλο (νέο) εργοδότη και δεν έχουν παρέλθει οι 18 μήνες από τον τοκετό και δεν εξετάζεται εάν αυτή εργαζόταν ή για πρώτη φορά εργάζεται.
Παραδείγματα
Από το επίδομα αδείας που δικαιούται η μισθωτός από τον εργοδότη πρέπει να αφαιρεθεί το ποσό που θα καταβληθεί από τον ΟΑΕΔ.
α) Επίδομα αδείας π.χ. 24.7.12 - 31.12.12 από ΟΑΕΔ οποίος λογίζει το 50% των ημερών της άδειας από την αρχή.
i) Μήνες 5 χ 2 χ 50% = 5 χ 23,44 = 117,20 €
ii) Ημέρες 24.7 - 31.7 23,44 χ 8/31 = €
6,05
123,25
Μείον κράτηση για ΙΚΑ 123,25 χ 12,22% = 15,06 €
Καθαρό ποσό 108,19 €
β) Δώρο Χριστουγέννων π.χ. 24.7.12 - 31.12.12 από ΟΑΕΔ
Ημέρες 161 : 9,5 = 16,95 ημερομίσθια ΔΧ
Ημερ/σθια 16,95 χ 23,44 = 397,31 €
Μείον κράτηση για ΙΚΑ 397,31 χ 12,22 = 48,55 €
Καθαρό ποσό 348,76 €
γ) Επίδομα αδείας από τον εργοδότη θα υπολογισθεί το ποσό που θα εδικαιούτο εάν δεν είχε κάνει χρήση της 6μηνης άδειας π.χ. 400,00 €
Μείον: Από τον ΟΑΕΔ ως άνω 123,25 € 276,75 €
Μείον: Κράτηση για ΙΚΑ 276,75 χ 16,5% = 45,66 €
Καθαρό ποσό 231,09 €
δ) Δώρο Χριστουγέννων 1.5 - 31.12.12 από τον εργοδότη η μισθωτός θα λάβει αυτό που προβλέπεται από τη νομοθεσία με βάση τον πραγματικό χρόνο απασχόλησής της και κανένας συμψηφισμός δεν θα γίνει με το ποσό που έχει λάβει από τον ΟΑΕΔ (ανωτέρω β).
16.6 Η μητέρα δικαιούται την ειδική 6μηνη άδεια έπειτα από αίτησή της στον εργοδότη, τον οποίο οφείλει να προειδοποιήσει εγγράφως ένα (1) μήνα πριν την έναρξη της άδειας αυτής.
Η εργαζόμενη δύναται, με αμετάκλητη αίτησή της, να κάνει χρήση του συνόλου ή τμήματος αυτής. Επίσης, η εργαζόμενη μπορεί να διακόψει την ειδική άδεια, κατόπιν έγγραφης συμφωνίας με τον εργοδότη. Στην περίπτωση αυτή, το υπόλοιπο της άδειας δεν μεταφέρεται σε άλλη χρονική περίοδο.
16.7 Με τον ασφαλιστικό Νόμο 3655/2008 (ΔΕΝ 2008,435) στο άρθρο 141 αυτού προβλέπονται τα εξής:
α) Βάσει της παρ. 1 στις γυναίκες που απέκτησαν παιδί από 1.1.2000 και εφεξής αναγνωρίζεται, ως κατωτέρω, πλασματικός χρόνος ασφάλισης από όλα τα Ασφαλιστικά Ταμεία κύριας ασφάλισης.

- Ένα (1) χρόνο ή 300 ημέρες ασφάλισης για το πρώτο παιδί
- Δύο (2) χρόνια ή 600 ημέρες ασφάλισης για το δεύτερο παιδί και
- Δύο (2) χρόνια ή 600 ημέρες ασφάλισης για το τρίτο παιδί και όχι για το 4ο, 5ο κ.ο.κ. παιδί.
Επομένως, ο μέγιστος πλασματικός χρόνος που είναι επιτρεπτό να αναγνωριστεί, εξαρτάται μόνο από τον αριθμό των παιδιών που αποκτήθηκαν ή υιοθετήθηκαν από την 1.1.2000 και όχι από τον αριθμό των παιδιών της οικογένειας. Για τα υιοθετημένα παιδιά σημασία έχει η ημερομηνία αναγνώρισης και όχι η ημερομηνία γέννησής των. Π.χ. Ο γονέας που είχε 2 παιδιά μέχρι την 31.12.1999 και από 1.1.2000 απέκτησε ακόμη 4 παιδιά (ή συνολικά 6) το δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικών ημερών ασφάλισης είναι 1.500 (300 + 600 + 600). Εάν όμως από 1.1.2000 αποκτούσε 2 παιδιά (ή συνολικά 4) τότε το δικαίωμα αναγνώρισης των πλασματικών ημερών ασφάλισης θα ήταν 900 (300 +600).
Αυτό το δικαίωμα της αναγνώρισης ασκείται μόνο κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για πλήρη σύνταξη (άρα, δεν προσμετράται για τη συμπλήρωση των 37 χρόνων ή των 4.500 ή 3.500 ημερών ασφάλισης του ελάχιστου απαιτούμενου χρόνου για τη συνταξιοδότηση των μητέρων). Το δικαίωμα αυτό το έχει και ο πατέρας αν δεν το ασκήσει η μητέρα με τις προϋποθέσεις που προβλέπει το άρθρο αυτό.
Για την κατά τα ανωτέρω αναγνώριση δεν επιβαρύνονται οι γονείς (μητέρα ή πατέρας) με τις εισφορές αλλά οι αρμόδιοι φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.
Διευκρινίζεται ότι, εφόσον από την ασφαλισμένη μητέρα δεν ασκηθεί το ανωτέρω δικαίωμα αναγνώρισης αυτό διατηρεί ο ασφαλισμένος πατέρας, είτε για τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση απαιτούμενου από τις ισχύουσες διατάξεις χρόνου ασφάλισης για χορήγηση πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος σε άνδρες ασφαλισμένους (εξαιρουμένων των περιπτώσεων που αποκλείονται για τις ασφαλισμένες μητέρες), είτε για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης και δεν είναι επιτρεπτό το δικαίωμα αυτό να ασκηθεί εν μέρει και από τους δύο γονείς (φυσικούς ή θετούς). Π.χ. εάν η μητέρα που απέκτησε δύο (2) τέκνα από την 1.1.2000 και μετά επιθυμεί να αναγνωρίσει πλασματικό χρόνο ασφάλισης για ένα (1) τέκνο (300 ημέρες) και μόνο για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης που θα λάβει, δεν είναι επιτρεπτό να ασκήσει το δικαίωμα αναγνώρισης ο πατέρας για το δεύτερο τέκνο ή για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Κατόπιν των ανωτέρω η άσκηση του δικαιώματος (ολική ή μερική) εξαντλείται μόνο στο πρόσωπο που πρώτο υποβάλλει το σχετικό αίτημα (μητέρα ή πατέρας). (Για περισσότερη ανάλυση βλ. στην Εγκ. ΙΚΑ Σ40/38/26.6.4.2009 στο τεύχος του μηνός Μαΐου 2009 σελ. 581).
β) Οι εισφορές του κλάδου της κύριας σύνταξης με τις οποίες βαρύνονται οι εργαζόμενες γυναίκες μειώνονται στο 50% κατά το δωδεκάμηνο (12) απασχόλησης που ακολουθεί το μήνα του τοκετού. Σε περίπτωση λήψης επιδόματος λοχείας, η ανωτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών του κλάδου κύριας σύνταξης ισχύει κατά το δωδεκάμηνο (12) που έπεται της λήξης της επιδότησης λόγω λοχείας.
17) Γονική άδεια ανατροφής του παιδιού
Μετά την ενσωμάτωση στο Εθνικό Δίκαιο της Οδηγίας 2010/18/ΕΕ για τη συγκεκριμένη άδεια και για τις άδειες με α/α 10 και 18 από 11.4.2012 έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 49 έως και 54 του Ν 4075/2012 (ΔΕΝ 2012,573).
17.1. Οι διατάξεις των άρθρων 49 έως 54 του ανωτέρω νόμου εφαρμόζονται σε όλους τους εργαζόμενους γονείς, φυσικούς, θετούς ή ανάδοχους, που απασχολούνται στον ιδιωτικό, το δημόσιο τομέα, τα ΝΠΔΔ, τους ΟΤΑ και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως οριοθετείται από τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 1 του Ν 1256/1982 (ΦΕΚ Α΄ 65), με οποιαδήποτε σχέση εργασίας ή μορφή απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων μερικής απασχόλησης και ορισμένου χρόνου, των συμβάσεων ή σχέσεων μέσω επιχείρησης προσωρινής απασχόλησης, του άρθρου 115 του Ν 4052/2012 (ΦΕΚ Α΄ 41) και της έμμισθης εντολής, ανεξάρτητα από τη φύση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Επίσης, με την παρ. 3 του άρθρου 50 στον αρμόδιο υπουργό παρέχεται η εξουσιοδότηση με πρότασή του να εκδοθεί ΠΔ και οι διατάξεις των ανωτέρω άρθρων (49 και 50) να επεκταθούν και στους εργαζόμενους με σχέση ναυτικής εργασίας σε εμπορικά πλοία.
17.2. Οι όροι και οι προϋποθέσεις γι΄ αυτήν την άδεια (άρθρο 50) είναι:
17.2.1. Ο εργαζόμενος γονέας έχει δικαίωμα γονικής άδειας ανατροφής του παιδιού μέχρις ότου συμπληρώσει την ηλικία των έξι (6) ετών, με σκοπό την εκπλήρωση των ελάχιστων υποχρεώσεων ανατροφής προς αυτό.
17.2.2. Για τη χορήγηση της γονικής άδειας ανατροφής οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν συμπληρώσει ένα (1) χρόνο συνεχόμενης ή διακεκομμένης εργασίας στον ίδιο εργοδότη, εκτός αν ορίζεται ευνοϊκότερα από ειδική διάταξη νόμων, διαταγμάτων, κανονισμών, Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, Διαιτητικών Αποφάσεων ή συμφωνιών εργοδοτών και εργαζομένων.
17.2.3. Η γονική άδεια ανατροφής είναι άνευ αποδοχών, χορηγείται εγγράφως για περίοδο τουλάχιστον τεσσάρων (4) μηνών και αποτελεί ατομικό δικαίωμα κάθε γονέα, χωρίς δυνατότητα μεταβίβασης.
Διευκρινίζεται ότι, ο ανωτέρω χρόνος απουσίας από την εργασία που ισχύει για το ένα (1) παιδί, ισχύει και στην περίπτωση που γεννηθούν δίδυμα.
17.2.4. Η γονική άδεια ανατροφής χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά, με βάση σχετική αίτηση του εργαζόμενου, όπου διευκρινίζεται η έναρξη και η λήξη της. Η γονική άδεια ανατροφής χορηγείται από τον εργοδότη με βάση τη σειρά προτεραιότητας των απασχολούμενων στην επιχείρηση για κάθε ημερολογιακό έτος. Αιτήσεις χορήγησης γονικής άδειας γονέων παιδιών με αναπηρία, με μακροχρόνια ή αιφνίδια ασθένεια και στον μοναδικό γονέα λόγω θανάτου του άλλου γονέα, ή λόγω ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας από τον άλλο γονέα, ή της μη αναγνώρισης του τέκνου από τον πατέρα (εξώγαμο), χορηγούνται με απόλυτη προτεραιότητα.
17.2.5. Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, το δικαίωμα των γονέων είναι αυτοτελές για το καθένα από αυτά, εφόσον από τη λήξη της άδειας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί μεσολάβησε ένας (1) χρόνος πραγματικής απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, εκτός αν ορίζεται ευνοϊκότερα από ειδική διάταξη νόμων, διαταγμάτων, κανονισμών, Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, Διαιτητικών Αποφάσεων ή συμφωνιών εργοδοτών και εργαζομένων.
17.2.6. Αν και οι δύο γονείς απασχολούνται στον ίδιο εργοδότη, αποφασίζουν με κοινή δήλωση τους, κάθε φορά, ποιος από τους δύο θα κάνει πρώτος χρήση αυτού του δικαιώματος και για πόσο χρονικό διάστημα.
17.2.7. Σε περίπτωση θανάτου γονέα, ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης τέκνου, η γονική άδεια ανατροφής της ανωτέρω παρ. 17.2.3. χορηγείται στο διπλάσιο (δηλ. για 8 μήνες) στον άλλο γονέα. Σε περίπτωση διάστασης ή διαζυγίου το δικαίωμα είναι αυτοτελές για κάθε γονέα.
17.2.8. Τη γονική άδεια ανατροφής δικαιούται και ο εργαζόμενος ο οποίος υιοθετεί ή αναδέχεται τέκνο ηλικίας έως έξι (6) ετών. Η άδεια χορηγείται μετά την περαίωση της διαδικασίας υιοθεσίας ή αναδοχής, ενώ τμήμα αυτής μπορεί να χορηγείται, με αίτηση του εργαζόμενου και στο προ της ολοκλήρωσης των ως άνω διαδικασιών διάστημα. Το ανωτέρω δικαίωμα ισχύει μέχρι τα οκτώ (8) έτη του παιδιού, σε περίπτωση που η διαδικασία υιοθεσίας ή αναδοχής δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι την ηλικία των έξι (6) ετών αυτού.
17.2.9. Η έναρξη αυτής της άδειας αρχίζει μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας (της άδειας με α/α 15 δηλ. μετά τις 9 εβδομάδες από τη γέννηση του παιδιού).
17.3. Για τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζόμενων γονέων, που προβλέπονται από το άρθρο 52 του Ν 4075/2012 , τόσο για την άδεια που αναφερόμαστε όσο και για τις ειδικές άδειες με α/α 10 και 18 του άρθρου 51 του ανωτέρω νόμου, ισχύουν τα εξής:
17.3.1 Ο χρόνος απουσίας των εργαζομένων από την εργασία τους λόγω γονικής άδειας των άρθρων 50 και 51 του Ν 4075/2012 , λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό των αποδοχών τους, τη χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας απουσίας και του επιδόματος αδείας, την επαγγελματική εξέλιξη, καθώς και για τον υπολογισμό της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσής τους.
17.3.2. Η καταγγελία της σύμβασης εργασίας που γίνεται εξαιτίας αίτησης ή λήψης γονικής άδειας των άρθρων 50 και 51 του ανωτέρω νόμου είναι άκυρη. Απαγορεύεται κάθε δυσμενής μεταχείριση εργαζόμενου που γίνεται λόγω αίτησης ή λήψης γονικής άδειας των άρθρων 50 και 51.
17.3.3. Ο εργαζόμενος γονέας, που λαμβάνει τη γονική άδεια του άρθρου 50 και της παραγράφου 2 του άρθρου 51 του ανωτέρω νόμου έχει, κατά το χρονικό διάστημα της απουσίας από την εργασία του, πλήρη ασφαλιστική κάλυψη από τον ασφαλιστικό του φορέα και μπορεί να αναγνωρίσει το χρόνο απουσίας σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του Ν 2084/1992 (ΦΕΚ Α΄ 165), όπως ισχύει.
Το δικαίωμα για την αναγνώριση είναι απρόθεσμο. Δηλαδή ο εργαζόμενος μέχρι να πάρει τη σύνταξή του μπορεί να προβεί σε εξαγορά για την αναγνώριση οποτεδήποτε.
Η εξαγορά της αναγνώρισης γίνεται βάσει του 25πλασίου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, που ισχύει κατά τη χρονολογία υποβολής της αίτησης για αναγνώριση και όχι για χρόνο μεγαλύτερο των 4 μηνών.
΄Αρα, εάν μία ΚΣΣΕ προβλέπει αντίστοιχη άδεια πέντε (5) μήνες η ασφάλιση δεν μπορεί να υπερβεί τους τέσσερις (4) μήνες.
Η δαπάνη για την αναγνώριση βαρύνει εξ ολοκλήρου τον εργαζόμενο, ο οποίος υποχρεούται να καταβάλει τόσο την εργατική όσο και την εργοδοτική εισφορά, που αντιστοιχεί σ΄ αυτό το διάστημα.
17.3.4. Ο αναγνωριζόμενος χρόνος της γονικής άδειας των άρθρων 50 και 51 του Ν 4075/2012 , ως ισχύουν κάθε φορά, λαμβάνεται υπόψη τόσο για τη θεμελίωση του ασφαλιστικού δικαιώματος, όσο και για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης.
17.4. Οι κυρώσεις που επιβάλλονται στους εργοδότες που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους προς τους εργαζόμενους γονείς για τα δικαιώματά τους, που προβλέπονται στα άρθρα 49, 50 και 51 του Ν 4075/2012 (δηλ. για την άδεια που αναλύουμε καθώς και για τις ειδικές άδειες με α/α 10 και 18), αναφέρονται στο άρθρο 53 του ανωτέρω νόμου και είναι:
17.4.1. Διοικητικές κυρώσεις, σύμφωνα με τα άρθρα 23 και 24 του Ν 3996/2011 , όπως ισχύουν κάθε φορά.
17.4.2. Για κάθε παραβίαση των διατάξεων του παρόντος στο δημόσιο τομέα, τα ΝΠΔΔ, τους ΟΤΑ και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως οριοθετείται από τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 1 του Ν 1256/1982 (ΦΕΚ Α΄ 65) επιβάλλονται πειθαρχικές και διοικητικές κυρώσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
17.4.3. Μη χορήγηση από τον εργοδότη της αιτούμενης από τον εργαζόμενο βεβαίωσης των στοιχείων της εργασιακής σχέσης ή των διαστημάτων των αδειών που του χορηγήθηκαν συνιστά παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας.
17.5. Στο τελευταίο άρθρο 54 του Ν 4075/2012 αναφέρονται οι τελικές διατάξεις για τη γονική άδεια ανατροφής των παιδιών και για τις ειδικές άδειες με α/α 10 και 18 και είναι:
17.5.1. Από την έναρξη ισχύος του ανωτέρω νόμου (11.4.2012) καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη που ρυθμίζει δυσμενέστερα τα θέματα του παρόντος, καθώς και οι διατάξεις των άρθρων 5 και 6 του Ν 1483/1984 και του άρθρου 25 του Ν 2639/1998 .
17.5.2. Δεν θίγονται με τον ανωτέρω νόμο ειδικές διατάξεις νόμων, διαταγμάτων, κανονισμών, Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, Διαιτητικών Αποφάσεων ή συμφωνιών εργοδοτών και εργαζομένων που ρυθμίζουν ευνοϊκότερα θέματα γονικής άδειας ανατροφής παιδιών.
17.5.3. Με συλλογικές συμβάσεις εργασίας, διαιτητικές αποφάσεις, κανονισμούς εργασίας ή συμφωνίες εργοδοτών και εργαζομένων μπορεί να τίθενται ευνοϊκότεροι όροι για τα ζητήματα των αναφερομένων γονικών αδειών.
17.5.4. Η γονική άδεια των άρθρων 50 και 51 του ανωτέρω νόμου δεν καταργεί και δεν επηρεάζει τη χορήγηση άλλων δικαιωμάτων που αφορούν στη διευκόλυνση των γονέων για την ανατροφή του παιδιού, για το θηλασμό και τη φροντίδα του παιδιού ή για λόγους που συνδέονται με την οικογένεια.
18) ΄Αδεια νοσηλείας παιδιού
Σύμφωνα με το άρθρο 51 του Ν 4075/2012 , στο φυσικό, θετό και ανάδοχο γονέα, σε περίπτωση νοσηλείας του παιδιού λόγω ασθένειας ή ατυχήματος που καθιστά αναγκαία την άμεση παρουσία του εργαζόμενου, χορηγείται γονική άδεια νοσηλείας και μέχρι την ηλικία των 18 ετών αυτού συμπληρωμένων, χωρίς αποδοχές.
Η χορήγηση της άδειας αυτής, για όσο διάστημα διαρκεί η νοσηλεία δεν μπορεί να υπερβεί τις τριάντα (30) εργάσιμες ημέρες κατ΄ έτος και με την προϋπόθεση ότι έχει εξαντληθεί η γονική άδεια ανατροφής (ανωτέρω με α/α 17). Η άδεια αυτή αποτελεί ατομικό δικαίωμα κάθε γονέα πέραν των σχετικών διευκολύνσεων που παρέχονται από άλλες διατάξεις στους εργαζόμενους γονείς για οικογενειακούς λόγους και αφού εξαντληθούν συναφή δικαιώματα με αποδοχές, πλην της ετήσιας κανονικής άδειας.
Σχετικά με τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των γονέων, τις κυρώσεις για τη μη εφαρμογή των ανωτέρω και τις τελικές διατάξεις των άρθρων 52, 53 και 54 του Ν 4075/2012 αναφερόμαστε αναλυτικά στις παρ. 17.3., 17.4 και 17.5. της αμέσως παραπάνω γενικής άδειας με α/α 17.
19) ΄Αδεια για ασθένεια εξαρτώμενων μελών της οικογένειας, των τρίτεκνων και πολύτεκνων
Όπως προκύπτει από την αμέσως παραπάνω άδεια (α/α 17) στην παρ. 17.5.1 το άρθρο 7 του Ν 1483/1984 δεν καταργείται. Έτσι, τα πιο κάτω αναφερόμενα που αφορούν στα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18 ετών έχουν καλυφθεί από τις διατάξεις του άρθρου 51 του Ν 4075/2012 , που αναλύουμε στην αμέσως παραπάνω άδεια νοσηλείας με α/α 18. Συνεπώς, όλα τα κατωτέρω ισχύουν μόνο για τα λοιπά μέλη της οικογένειας, συμπεριλαμβανομένων και των τέκνων ηλικίας άνω των 18 ετών.
Οι μισθωτοί που έχουν πλήρη απασχόληση δικαιούνται άδεια χωρίς αποδοχές βάσει του άρθρου 7 του Ν 1483/1984 (ΔΕΝ 1984,984) και σε συνδυασμό με τα άρθρα 5 της ΕΓΣΣΕ 2008-2009 (ΔΕΝ 2008,568) και 11 της ΕΓΣΣΕ της 23.5.2000 (ΔΕΝ 2000,662) ως εξής: Σε περίπτωση ασθένειας των παιδιών τους ή άλλων μελών της οικογένειας, μέχρι έξι (6) εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος, όταν αυτά δεν υπερβαίνουν τα δύο (2) άτομα και χορηγείται συνολικά ή τμηματικά. Η άδεια αυτή αυξάνεται σε οχτώ (8) εργάσιμες ημέρες όταν ο δικαιούχος προστατεύει πάνω από δύο (2) άτομα (σύζυγο, γονείς, άγαμους αδελφούς κ.λπ.) και σε δεκατέσσερις (14) εργάσιμες ημέρες όταν ο δικαιούχος έχει τρία (3) παιδιά ή περισσότερα. Την άδεια αυτή δικαιούνται και οι δύο σύζυγοι και λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας, αλλά από το ΙΚΑ δεν θεωρείται χρόνος ασφάλισης.
Οι ανωτέρω διατάξεις, σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ. 5 του Ν 3896/2010 (ΔΕΝ 2011,52) ισχύουν και για τους μερικώς απασχολούμενους.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν 1483/1984 εξαρτώμενα μέλη είναι:
α) Τα παιδιά μέχρι 16 ετών φυσικά ή υιοθετημένα. β) Τα πάνω από 16 ετών παιδιά που έχουν αποδεδειγμένα ανάγκη από ειδικές φροντίδες λόγω βαρειάς ή χρόνιας ασθένειας ή αναπηρίας. γ) Ο ένας εκ των συζύγων που δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί και δ) οι γονείς και τα άγαμα αδέλφια που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν.
20) ΄Αδεια για συμμετοχή σε εξετάσεις μαθητών - σπουδαστών - φοιτητών
Σύμφωνα με το άρθρο 22 του Ν 2556/1997 (ΔΕΝ 1998,119), με το οποίο κυρώθηκε το άρθρο 7 της από 2.4.1996 ΕΓΣΣΕ και το άρθρο 6 της από 18.5.1998 ΕΓΣΣΕ (ΔΕΝ 1998,666), οι εργαζόμενοι μαθητές - σπουδαστές και φοιτητές δικαιούνται άδεια τριάντα (30) εργάσιμες ημέρες (συνεχόμενες ή τμηματικά) χωρίς αποδοχές από τον εργοδότη τους ανεξάρτητα από το χρόνο απασχόλησής τους και χωρίς όριο ηλικίας, για τη συμμετοχή τους στις εξετάσεις και η οποία ισχύει μόνο για την προβλεπόμενη διάρκεια των σπουδών, που κάθε φορά παρακολουθεί ο εργαζόμενος προσαυξημένη κατά δύο έτη, ανεξάρτητα εάν οι σπουδές διανύθηκαν συνεχώς ή διακεκομμένα.
Η άδεια για τη συμμετοχή στις εξετάσεις, εφόσον τη ζητήσει ο εργαζόμενος, είναι υποχρεωτική για τον εργοδότη και πρέπει να αποδεικνύεται η συμμετοχή του από σχετική βεβαίωση της οικείας σχολής.
Οι ανωτέρω εργαζόμενοι ενώ δεν δικαιούνται αποδοχές από τον εργοδότη τους, δικαιούνται αποδοχές από τον ΟΑΕΔ με τη διαδικασία που προβλέπουν οι αποφάσεις 33561/1996 Υπουργ. Οικονομικών, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΔΕΝ 1996,796) και 31930/14.7.1983 των Υπ. Οικονομικών και Εργασίας (ΔΕΝ 1996,797) και μόνο υπό την προϋπόθεση ότι έχουν συμπληρώσει 12μηνη συνεχή απασχόληση (σε ένα ή περισσότερους εργοδότες). Η κατά τα ανωτέρω άδεια ισχύει και για τους φοιτητές του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (εγγρ. 2674/8.6.2001 ΔΕΝ 2002 σελ. 653), εφόσον οι τίτλοι του είναι ισότιμοι με τα λοιπά Πανεπιστήμια (Ν 2083/1992 και Ν 2552/1997 ). Επίσης, την άδεια αυτή τη δικαιούνται και οι μαθητές των σχολών μαθητείας του ΟΑΕΔ.
21) ΄Αδεια ανήλικων μαθητών - σπουδαστών αναγνωρισμένων σχολών (Ν 1837/1989 )
Οι ανήλικοι εργαζόμενοι (κάτω των 18 ετών), ανεξάρτητα από το χρόνο απασχόλησής τους, δικαιούνται για τη συμμετοχή τους σε εξετάσεις άδεια χωρίς αποδοχές δύο (2) εργάσιμων ημερών συνεχόμενη ή τμηματικά για κάθε ημέρα εξετάσεων. Οι αποδοχές αυτής της άδειας καταβάλλονται από τον ΟΑΕΔ και δεν μπορεί αυτή να είναι μικρότερη των 14 ημερών σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 2 και 3 του Ν 1837/1989 και την Υπουργ. Αποφ. 32213/1991 (ΔΕΝ 1991,504).
Εάν, όμως, τα μαθήματα είναι περισσότερα των 7, τότε αυτή αυξάνεται αναλόγως π.χ. εάν τα μαθήματα είναι 8, τότε η άδεια είναι 16 ημέρες (2 χ 8) κ.ο.κ. (Εγκ. 1264/1991 Υπουργ. Εργασίας).
Για τις ημέρες της ανωτέρω άδειας και εφόσον αυτοί έχουν συνεχή απασχόληση, πριν από την άδεια, 12 μηνών (σε ένα ή περισσότερους εργοδότες), τότε δικαιούνται αποδοχές από τον ΟΑΕΔ, όπως και οι αμέσως ανωτέρω (υπό 19) μαθητές - σπουδαστές - φοιτητές.
22) ΄Αδεια εξετάσεων σε μεταπτυχιακούς φοιτητές
Σύμφωνα με το άρθρο 10 της από 24.5.2004 ΕΓΣΣΕ (ΔΕΝ 2004,821), όσοι μισθωτοί συμμετέχουν σε πρόγραμμα για μεταπτυχιακό δίπλωμα ετήσιας τουλάχιστον φοίτησης ή διδακτορικό δίπλωμα ΑΕΙ και ΤΕΙ της ημεδαπής ή αλλοδαπής, δικαιούνται άδεια δέκα (10) εργάσιμων ημερών. Η άδεια αυτή είναι χωρίς αποδοχές και χορηγείται σε συνεχείς ημέρες ή τμηματικά και ανεξάρτητα από την ηλικία του ή της δικαιούχου και ισχύει μέχρι δύο έτη. Δηλαδή, κάθε δικαιούχος δεν μπορεί να υπερβεί τις 10 ημέρες για κάθε έτος φοίτησης. Εφόσον στη διάταξη δεν αναφέρει προϋπηρεσία στον ίδιο εργοδότη, σημαίνει ότι η άδεια αυτή δικαιολογείται ανεξάρτητα από το χρόνο απασχόλησής τους.
23) ΄Αδεια χωρίς αποδοχές
Η άδεια αυτή δεν προβλέπεται από διάταξη της εργατικής νομοθεσίας. Επομένως (εμμέσως), είναι δικαίωμα μόνο του εργοδότη εάν ζητηθεί αυτό από τον μισθωτό.
Εάν επιτευχθεί η συμφωνία, τότε η σύμβαση εργασίας αναστέλλεται και ο μισθωτός, εκτός αντιθέτου συμφωνίας, μπορεί ακόμη και να εργαστεί σε άλλη επιχείρηση (στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό), χωρίς ο εργοδότης να έχει καμία υποχρέωση για καταβολή αποδοχών του διαστήματος που απουσιάζει.
Η περίοδος της απουσίας αυτής μπορεί να μην έχει οικονομικές υποχρεώσεις για τον εργοδότη, αλλά αυτή λαμβάνεται υπόψη για άλλα δικαιώματα του μισθωτού, όπως προσμετράται για την προϋπηρεσία, τα επιδόματα τριετιών, πολυετιών και ό,τι σχετικό προβλέπει η οικεία ΣΣΕ, καθώς επίσης και για τις δικαιούμενες ημέρες της κανονικής άδειας και τη δικαιούμενη αποζημίωση σε περίπτωση λύσης της σχέσης εργασίας με καταγγελία ή με προειδοποίηση ή λόγω συνταξιοδότησης.
Επομένως, οι μισθωτοί που έλαβαν άδεια άνευ αποδοχών, δικαιούνται να λάβουν και κανονική άδεια με την επιστροφή τους εφόσον δεν έχει λήξει το ημερολογιακό έτος (ΓνωμΝΣΚ 557/1963 και έγγραφο Υπουρ. Εργασίας 1332/1986 ΔΕΝ 1987,214).
24) Εκπαιδευτική άδεια για φοίτηση στο ΚΑΝΕΠ - ΓΣΕΕ
Χορηγείται άδεια εννέα (9) μηνών χωρίς αποδοχές σε εργαζόμενους ή εργαζόμενες που εκάστοτε φοιτούν στο Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ (ΚΑΝΕΠ - ΓΣΕΕ).
Η άδεια χορηγείται κατόπιν συμφωνίας εργαζόμενου και επιχείρησης, εφόσον δεν παρακωλύεται η εύρυθμη λειτουργία αυτής.
Οι αποδοχές και οι ασφαλιστικές εισφορές θα καταβάλλονται από τον ΛΑΕΚ (Λογαριασμός για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτιση), υπό μορφή υποτροφίας.
Η άδεια αυτή δεν μπορεί να χορηγείται σε περισσότερα από 20 άτομα σε ολόκληρη τη χώρα και αφορά επιχειρήσεις οι οποίες απασχολούν τουλάχιστον 100 εργαζόμενους.
Η ως άνω άδεια δεν μπορεί να χορηγείται σε περισσότερα από ένα (1) άτομο ανά επιχείρηση για επιχειρήσεις που απασχολούν έως χίλιους (1000) εργαζόμενους. Τα ανωτέρω ισχύουν για 10 χρόνια (άρθρο 9 της ΕΓΣΣΕ της 12.4.2006 ΔΕΝ 2006,476).
25) ΄Αδεια αναπήρων - ατόμων με ειδικές ανάγκες
α) Τα άτομα με ποσοστό αναπηρίας 50% τουλάχιστον που απασχολούνται τόσο στον ιδιωτικό τομέα όσο και οι ανάπηροι που είναι μόνιμοι υπάλληλοι του δημοσίου, των ΝΔΔΔ και ΟΤΑ, εκτός από την κανονική άδεια δικαιούνται και πρόσθετη άδεια με αποδοχές έξι (6) εργάσιμων ημερών, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 1 και 8 παρ. 4 του Ν 2643/1998 (ΔΕΝ 1998,1354).
β) Οι ανάπηροι πολέμου ιδιωτικού και δημοσίου τομέα εκτός από την κανονική άδεια δικαιούνται και πρόσθετη άδεια λουτροθεραπείας τριάντα (30) ημερών με αποδοχές (άρθρο 53 ΑΝ 1324/1949). Για τον ιδιωτικό τομέα αυτές θεωρούνται ως ημέρες ασθένειας. Για να χορηγηθεί η άδεια αυτή απαραιτήτως πρέπει να έχει προηγηθεί απόφαση της Ειδικής Επιτροπής του Υπουργείου Εθνικής ΄Αμυνας.
Εάν η άδεια αυτή ζητηθεί από το μισθωτό και ο εργοδότης αρνηθεί τη χορήγησή της, υποχρεούται σε καταβολή αποζημίωσης ίσης με τις αντίστοιχες αποδοχές (ΑΠ 334/1974 ΔΕΝ 1974,515 και ΕφΑθ 4332/1983 ΔΕΝ 1983,819).
26) ΄Αδεια σε μέλη των Συμβουλίων Εργαζόμενων
α) Τα μέλη των συμβουλίων των εργαζόμενων του Ν 1767/6.4.1988 , σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 2 αυτού του νόμου, κατά τη διάρκεια της θητείας των δικαιούνται άδεια με αποδοχές μέχρι δώδεκα (12) συνολικά ημέρες, για να λάβουν μέρος σε εκπαιδευτικά προγράμματα που διοργανώνει για την επιμόρφωσή τους η πιο αντιπροσωπευτική τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση ή οργανισμός που ασκεί αναγνωρισμένα το έργο αυτό.
β) Οι εκπρόσωποι των μελών της επιτροπής διαπραγμάτευσης, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εργαζομένων (ΕΣΕ) και οι εκπρόσωποι της διαδικασίας για την ενημέρωση και διαβούλευση, σε κοινοτικής κλίμακας επιχειρήσεις και ομίλους επιχειρήσεων σε συμμόρφωση προς την Οδηγία 94/45/ΕΚ/22.9.1994 (άρθρο 10 παρ. 2 του ΠΔ 40/1997 ΔΕΝ 1997,1216), για το χρόνο συμμετοχής τους στις συνεδριάσεις της Επιτροπής ή της συμμετοχής τους σε συνέδρια, που έχουν σχέση με το ΠΔ 40/1997 και οργανώνονται από Οργανισμό που ασκεί αναγνωρισμένο έργο ή την τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση της χώρας (άρθρο 20 παρ. 2 του ΠΔ 40/1997 ), δικαιούνται άδεια με αποδοχές.
27) ΄Αδειες - διευκολύνσεις σε ανάδοχους γονείς
Σύμφωνα με το άρθρο 6 της ΕΓΣΣΕ 2008-2009 (ΔΕΝ 2008,568), όλες οι διατάξεις Εθνικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και Διαιτητικών Αποφάσεων που είναι σε ισχύ και αφορούν στην προστασία της οικογένειας και στη διευκόλυνση των εργαζομένων, που είναι φυσικοί ή θετοί γονείς, εφαρμόζονται αναλόγως και στους αναδόχους γονείς.
28) Πρόσθετες άδειες
Σε ορισμένες κατηγορίες μισθωτών πέρα από τις ημέρες της κανονικής άδειας, βάσει νόμου ή ΥΑ ή ΣΣΕ ή ΔΑ προβλέπεται και η χορήγηση πρόσθετων ειδικών αδειών με αποδοχές, όπως:
28.1 Το άρθρο 13 παρ. 3 του Ν 4111/1960 προβλέπει ότι οι χειριστές ακτινολογικών μηχανημάτων, εμφανιστές ακτινολογικών εργαστηρίων και ραδιοφυσικοί (χειριζόμενοι ραδιοϊσότοπα) εργαζόμενοι σε ακτινολογικά εργαστήρια ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ, Δημοτικά Ιδρύματα και πάσης φύσεως εργαστήρια, δικαιούνται πλέον της κανονικής των άδειας και άδεια ενός (1) μηνός λόγω της επικίνδυνης εργασίας των, όπως και το επίδομα ακτινοβολίας που υπολογίζεται στο βασικό μισθό (ΔΕΝ 1995,415).
28.2 Την ανωτέρω (βλ. 28.1) μηνιαία άδεια επικίνδυνης εργασίας δικαιούνται και οι χειριστές αξονικών τομογράφων βάσει του εγγρ. 3485/11.5.1995 του Υπουρ. Εργασίας (ΔΕΝ 1996,110).
28.3 Την μηνιαία άδεια επικίνδυνης εργασίας (βλ. ανωτέρω 28.1), βάσει του άρθρου 6 της από 11.6.2001 ΣΣΕ των εργαζόμενων στις Ιδιωτικές Κλινικές, Οίκους Ευγηρίας, Ιατρικά Διαγνωστικά Κέντρα, Ιατρικά Εργαστήρια κ.λπ. όλης της χώρας (ΔΕΝ 2001,916), δικαιούνται και οι νοσηλευτές-τριες, βοηθοί νοσηλευτές-τριες, καθώς και το λοιπό προσωπικό (παρασκευαστές, τραυματιοφορείς, καταγραφείς, γραμματείς ΗΛ/Κ, βοηθοί θαλάμου, τεχνολόγοι, συντηρητές κ.λπ., που εργάζοντια με κύρια απασχόληση σε ακτινολογικά εργαστήρια ακτινοθεραπείας, εργαστήρια ραδιοϊσοτόπων πυρηνικής ιατρικής και αιμοδυναμικά εργαστήρια.
28.4 ΄Αδεια επικίνδυνης εργασίας 25 ημέρες το χρόνο, βάσει της παρ. 9 της από 24.5.1994 ΣΣΕ (ΔΕΝ 1994,678), δικαιούνται οι χειριστές ακτινολογικών μηχανημάτων των βιομηχανικών και βιοτεχνικών επιχειρήσεων.
28.5 Με την κοινή ΥΑ 2003075/204/0022/95 Υπ. Προεδρίας της Κυβερνήσεως, Οικονομικών και Υγείας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΔΕΝ 1995,397), οι νοσηλευτές, μαίες, βοηθοί νοσηλευτές και φυσικοθεραπευτές πλήρους απασχόλησης που εργάζονται σε χειρουργεία, ανάνηψη, μονάδες εντατικής θεραπείας, αυξημένης φροντίδας, στεφανιαίων νόσων, τεχνητού νεφρού, περιτοναϊκής κάθαρσης, AIDS, προώρων, αίθουσες τοκετών και παραλαβής, υπηρεσίες αιμοδοσίας, μονάδες μεσογειακής αναιμίας και αιμορροφυλικών, των Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και νοσοκομεία του ΙΚΑ, δικαιούνται ειδική πρόσθετη άδεια δέκα (10) ημερών μετά από συνεχή υπηρεσία ενός (1) χρόνου και σε χρονικό διάστημα που δεν διαταράσσεται η εύρυθμη λειτουργία των ιδρυμάτων.
Με το άρθρο 11 του Ν 2913/2001 (ΔΕΝ 2001,1617) η ανωτέρω 10ήμερη πρόσθετη ειδική άδεια με αποδοχές και με τις ίδιες προϋποθέσεις χορηγείται και στο πολιτικό προσωπικό αντίστοιχων ειδικοτήτων και Στρατιωτικών Νοσοκομείων και του ΝΙΜΤΣ.
28.6 Με το άρθρο 5 της από 6.5.1996 ΣΣΕ των εργαζομένων σε Ιδιωτικές Κλινικές, Οίκους Ευγηρίας, Ιατρικά Εργαστήρια όλης της χώρας (ΔΕΝ 1996,608), οι νοσηλευτές-τριες, μαίες, φυσικοθεραπευτές-τριες πλήρους απασχόλησης, που εργάζονται σε μονάδες εντατικής θεραπείας - χειρουργεία με μονάδες τεχνητού νεφρού, δικαιούνται κατ΄ έτος ειδική πρόσθετη άδεια με αποδοχές δέκα (10) ημερών και με τις ίδιες προϋποθέσεις της ανωτέρω περίπτωσης 27.5.
28.7 Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν 1821/1988 (ΔΕΝ 1989,276), οι γιατροί πυρηνικής ιατρικής που εργάζονται σε εργαστήρια πυρηνικής ιατρικής, δικαιούνται κατ΄ έτος την πρόσθετη κανονική άδεια των έξι (6) εβδομάδων που δικαιούνται και οι ακτινολόγοι και ακτινοθεραπευτές ιατροί. Την άδεια αυτή τη δικαιούνται και οι ειδικευόμενοι στις ανωτέρω ειδικότητες ιατροί.
28.8 Σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 5 του ΝΔ 1033/ 1971 οι ιδιωτικοί ναρκαλιευτές δικαιούνται κατ΄ έτος πρόσθετη άδεια δώδεκα (12) ημερών.
28.9 Σύμφωνα με το άρθρο 3 της παρ. ΣΤ΄ περ. 3β της από 17.5.2001 ΣΣΕ των Ιδιωτικών Κλινικών όλης της χώρας (ΔΕΝ 2005,755, 777), οι απασχολούμενοι μισθωτοί στους ενιαίους χώρους πλυντηρίων, στεγνωτηρίων και ραφείων δικαιούνται κατ΄ έτος πέραν της κανονικής άδειας και πρόσθετη άδεια πέντε (5) ημερών.
29) Διευκρινίσεις - Επίλογος
Στο τεύχος 83 του Ιουνίου 2012 και στην παρ. 7 της σελ. 543 είχαμε αναφερθεί στην απαγόρευση της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας κατά τη διάρκεια της κανονικής άδειας (ΑΝ 539/1945) των μισθωτών. Από τις ανωτέρω πρόσθετες - ειδικές άδειες (1 έως και 27) μόνο για την υπ΄ αριθμ. 15 άδεια υπάρχει ρητή απαγόρευση από τη νομοθεσία (άρθρο 15 Ν 1483/1984 ΔΕΝ 1984,984), ότι εάν η καταγγελία της σύμβασης εργασίας γίνει κατά τη διάρκεια αυτής είναι απολύτως άκυρη, εκτός και εάν υπάρχει σπουδαίος λόγος.
Συνεπώς, εάν δεν υπάρχει ρητή διάταξη για απαγόρευση της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αυτή είναι επιτρεπτή ακόμη και κατά τη διάρκεια της αναρρωτικής άδειας (ΑΠ 542/1997 ΔΕΝ 1997,884).
Τέλος, ο εργοδότης στην περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο δεν χορηγήσει ή αρνηθεί τη χορήγηση των ανωτέρω μετ΄ αποδοχών αδειών (με α/α 25, 26 και 28 ή άλλες ειδικές πρόσθετες άδειες με αποδοχές), υποχρεούται στην καταβολή αποζημίωσης ίσης με τις αντίστοιχες ώρες απασχόλησης και όχι με προσαύξηση 100% που προβλέπεται για τη μη χορήγηση της νόμιμης κανονικής άδειας του ΑΝ 539/ 1945 (ΑΠ 570/2004 Β2 Τμ. ΔΕΝ 2004,1404 και ΑΠ 124/2001 τμ. Β1 ΔΕΝ 2011,1047).

Πηγή: Από το πολύ καλό περιοδικό ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ της Νομικής Βιβλιοθήκης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ο Διαχειριστής δεν υποχρεούται σε απαντήσεις επί των σχολίων. Οι απαντήσεις σε ερωτήματα δίδονται έναντι αμοιβής, όπως αναφέρεται σχετικά στο πάνω μέρος του ιστολογίου στο κουτάκι με το τίτλο ΡΩΤΗΣΤΕ ΜΑΣ.

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.