Ιπποκράτειος Πολιτεία: Απόφαση σταθμός του ΣΤΕ

Της Ουρανίας Β. Ζερβομπεάκου, δικηγόρου παρ Αρείω Πάγω.

Όλοι θυμόμαστε την αναστάτωση που είχε προκληθεί σε χιλιάδες κατοίκους της Ιπποκρατείου Πολιτείας, τον Αύγουστο του 2015, όταν ο τότε αναπληρωτής Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Γιάννης Τσιρώνης, έσπευσε μετά από 31 χρόνια,  στις 27-8-2015, με την υπ’ αριθμόν πρωτ. 129182/4530/27-8-2015 απόφασή του να αποδεχθεί την  υπ’αριθμόν 32/7/17-10-1984 κατά πλειοψηφία γνωμοδότηση του Αναθεωρητικού Συμβουλίου Ιδιοκτησίας Δασών (Α.Σ.Ι.Δ).

Με την απόφασή του αυτή κήρυξε μια ολόκληρη περιοχή 7.600 τμ περίπου, ως δασική, καθιστώντας χιλιάδες κατοίκους ομήρους, αφού με την υπουργική του απόφαση  ανακήρυσσε τις ιδιοκτησίες τους παράνομες, αφού χτίστηκαν σε δημόσια δασική έκταση.

Τι κι αν όλα αυτά τα χρόνια οι πολίτες διαμόρφωσαν τις βιοτικές τους σχέσεις και δημιουργήθηκαν πραγματικές καταστάσεις με βάσει πολεοδομικές άδειες που εξέδιδε η ίδια η Πολιτεία, με μεταβιβαστικές πράξεις που ενέκρινε η ίδια η Πολιτεία, παροχές κοινής ωφέλειας που ενέκρινε η ίδια η Πολιτεία, φόρους που εισέπραττε η ίδια η Πολιτεία για τις ιδιοκτησίες τους αυτές, εδώ και 41 έτη, ο κ. Τσιρώνης κήρυξε όλη την περιοχή, δασική και ιδιοκτησία του Δημοσίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι την υπ’αριθμόν 32/7/17-10-1984 κατά πλειοψηφία γνωμοδότηση του Αναθεωρητικού Συμβουλίου Ιδιοκτησίας Δασών (Α.Σ.Ι.Δ), την οποία ενέκρινε ο κ. Τσιρώνης, είχε προκαλέσει το έτος 1983 με την υπ’αριθμόν πρωτ. 155741/9-6-1983 προσφυγή του, ο τότε Υφυπουργός Γεωργίας κ. Μόσχος Γικόνογλου προς το Αναθεωρητικό Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών (Α.Σ.Ι.Δ.) για την επανάκριση της υπ’αριθμόν 102700/7967/28-12-1974 απόφασής του, που είχε κρίνει το 1974 ότι η έκταση είναι ιδιωτική και ανήκει στον οικοδομικό συνεταιρισμό της Ιπποκρατείου Πολιτείας.

Για την ιστορία να πούμε, για όσους δεν γνωρίζουν την υπόθεση, τα εξής:

·        όλη η περιοχή της Ιπποκρατείου Πολιτείας εντάχθηκε στο σχέδιο πόλης με το από 23/25-11-1977 Προεδρικό Διάταγμα,

·        εν συνεχεία το έτος 1992 η Ολομέλεια του  ΣτΕ με την υπ’αριθμόν  ΣτΕ 2282/1992 απόφασή της  είχε αποφανθεί ουσιαστικά περί της νομιμότητας του ανωτέρω Προεδρικού Διατάγματος, με το οποίο εγκρίθηκε το ρυμοτομικό σχέδιο της Ιπποκρατείου Πολιτείας, με φυσικό επακόλουθο  η σχετική εγκριτική πράξη της Διοίκησης  να έχει θωρακιστεί με τεκμήριο νομιμότητας, ώστε  πλέον το «διοικητικής φύσεως αυτό ζήτημα», και κάθε ζήτημα απορρέον εξ αυτού, να καλύπτεται από το δεδικασμένο της και να ευρίσκεται ως εκ τούτου η εν λόγω εδαφική έκταση εκτός του πεδίου εφαρμογής του Ν. 998/1979, δηλαδή του Νόμου περί Δασών.

·        τέλος έκτοτε εκδόθηκαν δεκάδες προεδρικά διατάγματα πολεοδομικού περιεχομένου για την περιοχή αυτή.

Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Χώρας, μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, με περισσή γενναιότητα και με την υπ’αριθμόν 2585/2016 απόφαση  του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, με πρόεδρο τον κ.  Αθανάσιο Ράντο, έκρινε ως μη νόμιμη την ανωτέρω υπουργική απόφαση του κ. Τσιρώνη. Η αιτιολογία της απόφασης αναφέρει ότι η εν λόγω υπουργική απόφαση παραβιάζει ευθέως το ρυμοτομικό σχέδιο πόλης ως  αντικείμενη στο άρθρο   3 παρ. 6 εδ. ε΄ του   Ν. 998/1979,  σύμφωνα με το οποίο απαγορεύεται η   εφαρμογή των διατάξεων του Νόμου αυτού περί Δασών, κατ’ επίκληση και των οποίων εξεδόθη η απόφαση του τότε Αναπληρωτή Υπουργού κ. Τσιρώνη, σε εδαφικές εκτάσεις για τις οποίες υφίστατο κατά το χρονικό διάστημα που απεφάνθη το ΑΣΙΔ εγκεκριμένο έγκυρο σχέδιο πόλης. Επίσης την κρίνει ως αντικείμενη και στην συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της ασφάλειας  και της βεβαιότητας του δικαίου του Συντάγματος (άρθρο 25 παρ. 1 εδ α’ Σ). Για αυτό άλλωστε και ο Νομοθέτης  θέσπισε στο πεδίο της Δασικής Νομοθεσίας, την ανωτέρω απαγορευτική διάταξη του άρθρου 3 παρ. 6 εδ. ε’ Ν. 998/1979, ώστε η Πολιτεία να μην έρχεται με μεταγενέστερες πράξεις της να ακυρώνει ή να αναιρεί προγενέστερες διοικητικές της πράξεις, στις οποίες μάλιστα οι πολίτες έχουν δομήσει το σύνολο των βιοτικών τους σχέσεων.

Με την απόφαση αυτή «σταθμό» για τη νομική επιστήμη, το ΣτΕ αποφάσισε και ακύρωσε την εν λόγω υπουργική απόφαση θεωρώντας την ως  διοικητική πράξη της οποίας η νομιμότητα ελέγχεται ακυρωτικά, παρά  την αντίθετη παγιωμένη Νομολογία του ότι οι διοικητικές πράξεις, που αναφύονται εκ του άρθρου 8 του Ν. 998/1979, δημιουργούν διαφορές που υπάγονται στα πολιτικά δικαστήρια. 

Με την απόφαση αυτή, τίθεται τέλος σε μια αβέβαιη κατάσταση που βρισκόταν πέραν των ορίων νομιμότητας και την οποία  ξεκίνησε ο τότε Υφυπουργός Γεωργίας κ. Γικόνογλου το έτος 1983 και την επικύρωσε ο κ. Τσιρώνης το έτος 2015.

Τέλος, αξίζει ένα μεγάλο μπράβο στους δικηγόρους που χειρίστηκαν την  υπόθεση της Ιπποκρατείου Πολιτείας και  υποστήριξαν ενώπιον του ΣτΕ με άρτιο και πρωτότυπο επιστημονικό λόγο την έλλειψη νομιμότητας της υπουργικής απόφασης του κ. Τσιρώνη,  όταν  σημαντική μερίδα του νομικού κόσμου θεωρούσε την εν λόγω δικαστική διαφορά χαμένη υπόθεση και σε λάθος κατεύθυνση, υποστηρίζοντας τη λύση της προσφυγής στα πολιτικά δικαστήρια και όχι στο ΣτΕ.

Κάτι που όμως, όπως απεδείχθη εκ των υστέρων, θα οδηγούσε τους κατοίκους της περιοχής σε ατέρμονη, αβέβαιη και πολυέξοδη δικαστική διαμάχη με το Ελληνικό Δημόσιο.

Ανάμεσα στους εξαίρετους δικηγόρους, που χειρίστηκαν την υπόθεση, ανήκει και ο διακεκριμένος δικηγόρος κ. Φίλιππος Φιλιππόπουλος, ο οποίος έχουμε την τύχη και την τιμή να  ανήκει στην νομική μας ομάδα και ειδικεύεται σε θέματα εμπορικού, διοικητικού και φορολογικού δικαίου, έχοντας στο παρελθόν χειριστεί με επιτυχία πολλές παρόμοιες υποθέσεις.